عود به نام ایران و سوریه ثبت جهانی شد
سفرگو: «مهارت ساختن و نواختن عود» بطور مشترک به نام ایران و سوریه در یونسکو ثبت گردید.
این ساز در هفدهمین نشست کمیته بین دولت ها برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس به رأی گذاشته شد که به عنوان هجدهمین میراث ناملموس ایران بصورت مشترک با سوریه در یونسکو ثبت جهانی شد.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، ایران همزمان که پرونده عود را در سال ۱۳۹۷ بصورت ملی ثبت کرد، برای ثبت جهانی آن با عنوان «مهارت ساختن و نواختن عود» با برخی کشورهای همسایه رایزنی کرد و در نهایت این پرونده را مشترک با سوریه به یونسکو ارائه کرد که در پانزدهمین اجلاس کمیته میراث جهانی ناملموس، سال ۱۳۹۹ ریفر شد (ریفر به مفهوم امکان بررسی پرونده در چرخه بعدی (اجلاس های بعدی) است.
برخی کارشناسان باخبر از دلیلهای پذیرفته نشدن پرونده «عود» گفته بودند: تهیه این پرونده با مشارکت سوریه و بدون در نظر گرفتن دیگر کشورهای عربی که عود در آنها رواج دارد، اقدامی خطا بود. این پرونده توسط کسانی تهیه شد که پرونده کمانچه را تهیه کرده بودند. اینکه پرونده کمانچه از نظر کارشناسی، پرونده موفقی بود و در لیست یونسکو ثبت گردید و بنا بر این هم انتظار میرفت که عود نیز در لیست ناملموس یونسکو جهانی شود.
در شرح ساز عود در یونسکو آمده است: «عود یک ساز زهی زخمه ای با بیش از ۱۵۰۰ سال حضور در منطقه یاد شده است. این ساز مانند بسیاری دیگر از سازهای زخمه ای روی پای نوازنده قرار می گیرد و نوازنده با یک دست انگشت گذاری روی وترها و با دست دیگر به نواختن مضراب می پردازد. کاسه طنینی این ساز گلابی شکل و نسبتاً بزرگ و دسته آن به طور معمول کوتاه و فاقد دستان بندی است. (در مناطق مختلف با ابعادی متفاوت) بطوریکه وترها بیشتر روی کاسه طنینی امتداد دارند. صفحه چوبی طنینی این ساز مشبک است، این شبکه ها که به طور معمول نقش مایه های اسلیمی دارند، علاوه بر انتقال صدای کاسه ساز، نقش تزئینی نیز ایفا می کنند. بیشتر انواع این ساز ۱۰ سیمه است که بصورت جفت بسته می شوند. صدای این ساز در محدوده صوتی بم و باریتون است و امکان تولید اسواد ملودیک و هارمونیک در آن برقرار است و در تک نوازی و گروه نوازی به کار می رود.
گستره جغرافیایی این ساز در ایران به خوزستان، بوشهر، هرمزگان، تهران، کردستان و برخی شهرهای بزرگ، مانند شیراز اصفهان، تبریز و مشهد می رسد.»
خوارزمی در «مفاتیح العلوم» نام این ساز را «بربط» آورده و گفته که در اصل «برِبت» است، به مدلول سینه بت (مرغابی)؛ چونکه ظاهر آن شبیه به سینه و گردن مرغابی است.
ایران علاوه بر «مهارت ساختن و نواختن ساز عود»، پنج پرونده دیگر «شب یلدا/چله» (مشترک با افغانستان)، «هنر ساختن و نواختن رباب» (مشترک با تاجیکستان و ازبکستان)، «جشن مهرگان» (مشترک با تاجیکستان)، «سوزن دوزی ترکمن/ ترکمن دوزی» (مشترک با ترکمنستان) و «پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی» (مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) را در هفدهمین کمیته بین دولت ها برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو که اکنون در مراکش در حال برگزاری است، در نوبت بررسی دارد.
منبع: سفرگو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب