باغ ورسای ایرانی به وقت تحویل سال
سفرگو: شهردار رامسر از برگزاری نوروزگاه برای اولین بار در مجموعه باغ 30 هكتاری این شهر به مدت 20 روز در روزهای نوروز آگاهی داد.
رضا كحالی در گفت و گو با ایسنا با بیان برنامه های كمیته خدمات سفر و استقبال از بهار 98 از برگزاری نوروزگاه برای اولین بار در رامسر آگاهی داد و اشاره كرد: نوروزگاه یا اجرای گذرگاه نوروزی در مجموعه باغ 30 هكتاری رامسر از 27 اسفندماه تا اختتام تعطیلات نوروزی برگزار می شود.
وی از برگزاری انواع غرفه های عرضه محصولات صنایع دستی، فرهنگی، غذایی و سوغات استان ها همراه با پذیرایی بلاعوض از مسافران نوروزی با مشاركت بخش خصوصی در روزهای تعطیلات آگاهی داد و اشاره كرد: علاوه بر این موارد اجرای زنده موسیقی اقوام و برنامه های شاد و متنوع و اجرای آیین های بومی و محلی به صورت هر روزه در این مجموعه به نمایش درخواهد آمد.
شهردار رامسر از استقرار كمپ راهنمای گردشگری در ورودی شهر و به كارگیری دانشجویان رشته گردشگری در خصوص اطلاع رسانی و راهنمایی به مسافران نوروزی سخن به میان آورد و اضافه كرد: اطلاع رسانی به مهمانان درباب محل اسكان مسافر، فضا سازی و تبلیغات محیطی در سطح شهر و اماكن پر تردد به مناسبت ایام عید، نصب بنرهای تبریك سال جدید و حجاب و عفاف از دیگر فعالیت های مجموعه شهرداری برای استقبال از نوروز است.
كحالی، رامسر را شهر همایش های ملی و اجراهای موسیقی دانست و از برگزاری منظم كنسرت در مجموعه تله كابین رامسر آگاهی داد و اشاره كرد: از سومین روز عید و همزمان با به انتها رسیدن مراسم اعتكاف تا 15 فروردین كنسرتهای متعددی در چارچوب های سنتی و پاپ با اجرای خوانندگان مطرح كشور برگزار می شود كه مسافران نوروزی می توانند از آن بهره مند شوند.
وی از انجام تبلیغات محیطی درباب آگهی و جلوگیری از لطمه های مراسم چهارشنبه سوری در هفته انتهایی سال سخن گفت و با اشاره به دیگر برنامه های شهرداری رامسر اظهار نمود: برگزاری كارناوال شادی پیمایی برای كودكان و همین طور انجام برنامه های فرهنگی همچون اجرای رادیو ساحل در كنار دریا و محل اسكان مسافران، دیگر فعالیت هایی است كه در دستور كار قرار دارد.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، درباره ریخت شناسی عناصر معماری باغ 33 هكتاری رامسر می توان گفت برمبنای اسناد، مدارك و شواهد، باغ از همان ابتدا دارای طرح و نقشه مشخص بوده و الگوی هندسی و وجود فرم های شكسته و تركیب آنها با دایره، باغ را بیشتر شبیه نمونه های ایرانی مانند هشت بهشت اصفهان و مشابه نمونه های غربی مانند ورسای فرانسه ساخته است.
همین طور عناصر معماری باغ را می توان در نرده ها و حفاظ های تزیینی پلكان و ایوان تیرهای چراغ برق، استخر و حوض ها و پیكره ها مشاهده كرد.
نرده ها و حفاظ های تزیینی باغ به بیشتر از 7 نوع نرده، تقسیم شده و بیشترترین مصالح به كار رفته در این باغ، سیمانی و در برخی از آنها از فلز باز استفاده شده است و زیباترین آنها حفاظ های زیبای تزیینی پاپیونی است كه در بخش هایی از ضلع جنوب و جنوب غربی تعبیه شده است.
تیرهای تزیینی روشنایی بتونی به دو دسته تقسیم می شود؛ تیرهایی با طرح پیكره ای تركیبی انسان و حیوان و تزئینات گل نیلوفر و نقوش ساده شیارهای شكل است. پایه این تیرهای تزئینی، تزئینات پیكره ای تركیبی سر و سینه انسان، دست و پنجه های شیر و بال های عقاب است. مصالح به كار رفته در آن ماسه و سیمان است.
در گذشته بر روی حوض مركزی پیكر 6 دختر در بخش وسط حوض نصب شده بود. پیكره 4 دختر به حالت پشت خوابیده و گوی بر روی پاهای آنان قرار گرفته و پیكره دو دختر دیگر بر روی گوی به حالت ایستاده قرار داشت. از دیگر پیكره های نصب شده در باغ مجسمه دختران، حوض بر دوش در راه دسترسی مستقیم هتل قدیم به بلوار معلم را می توان نام برد.
در دوره پهلوی دوم پیكره رضا شاه به جای آن نصب و سپس پیروزی انقلاب اسلامی تمامی پیكره های مذكور از داخل حوض های باغ حذف شد.
با بررسی گونه های گیاهی موجود در ضلع غربی باغ می توان دریافت، قدمت برخی گونه های گیاهی آن مانند درختان توسكا به قبل از شكل گیری باغ می رسد و در طراحی و برنامه ریزی بعدی درختان دیگری همچون مركبات در كنار آن كاشته شده است.
همین طور در ریخت شناسی گونه های گیاهی و كیفیت گیاهان، می توان باغ را به سه بخش مركزی، ضلع غربی و شرقی تقسییم كرد. بخش مركزی دارای طرحی از قبل اندیشیده شده بود و در واقع بخش اصلی و مورد توجه كل باغ شمرده می شود. استفاده از گونه های شمشاد در كرت بندی سیستم دسترسی كاشته شده و جلوه ای خاص بدان بخشیده است.
در ضلع غربی با استفاده از بستر طبیعی و توپوگرافی آن و ضمن حفظ گونه های گیاهان كهن سال جنگلی با ارزش و فرم ارگانیك رودخانه مبادرت به كاشت درختان مركبات شده و در ضلع شرقی از ابتدا به شكل طبیعی و با تعبیه مسیرهای ارگانیك چهارباغی به كاشت گونه های مركبات اختصاص یافته است.
بیشتر گیاهان باغ را مركبات تشكیل می دهد و تمامی آنها پس از ساخت باغ و اتمام محوطه سازی كاشته شدند؛ گونه های مركبات باغ شامل لیمو شیرین، بالنگ، ترنج، لیمو ترش، نارنج، دارابی، نارنگی، پرتغال و گریپ فروت و دیگر درختان مهم باغ را سوزنی برگان همچون كاج و انواع سرو تشكیل می دهد.
گیاهان تزیینی و فصلی باز در كنار درختان كاشته شده كه مهم ترین آن شمشاد است و برای مرزبندی و قاب كردن حاشیه درختان استفاده شده و در ضلع غربی درختانی چون بلوط راش توسكا باز كاشته شده است.
علاوه بر درختان مذكور گونه های غیربومی تزئینی باز در محوطه و سایر قسمت های مجموعه كاشته شدند. اكالیپتوس، ممرز، سدر دئودار، میموزا، پالم، نخل زینتی، بلوط، افرا، انجیلی، یاس هلندی، به ژاپنی، زرشك، یوكا، یاس زرد، شیشه شور، مورد، داوودی، رز، كلم زینتی، همیشه بهار، بنفشه و لیزماكیا قسمتی از این درختان است.
تحولات و تغییرات صورت پذیرفته در باغ را برمبنای بررسی اسناد و مدارك می توان به سه دوره تقسیم كرد؛ دوره اول از سال 1309 تا 1335 هجری خورشیدی است. در بررسی تصاویر و عكس هوایی منطقه، باغ در محدوده فعلی خود در محوطه ای محصور بین دو خیابان فعلی سخت سر و شهید رزاقی شكل گرفته و محوطه سازی آن در وضعیت فعلی اجرا شده است.
آنچه بطور كلی از اسناد موجود قابل استناد است، باغ از ابتدا با الگوی هندسی متقارن طراحی شده و سپس درختان كاشته شدند. درباب اینكه قبل از ساخت باغ زمین های آن چه وضعیتی داشتند سند مصوری به دست نیامده است.
مشاور طرح مرمت و باز زنده سازی باغ "آبمیس پارس" بر این اعتقاد است كه بیشتر زمین های این ناحیه در یك روند تغییر كاربری از زراعی به باغات و سپس مسكونی تبدیل شدند. از آنجایی كه منطقه مربوطه در پهنه دشتی با چندین رودخانه در بین گرفته بنظر می رسد منطقه از ابتدا زمین زراعی خصوصاً كشت برنج بوده و پس از محوطه سازی و تقسیم بندی تبدیل به باغ شده است.
تركیب بندی پیكره های انسانی، حیوانی و گیاهی در باغ الهام گرفته از شخصیت های اسطوره ای شاهنامه، نقوش برجسته ایران و باستان و اندیشه فرنگی این دوره است.
ساختمان های هتل قدیم و ویلاهای ضلع شرقی آن، ساختمان مهمانسرای شماره 2 باغ و كاخ مرمر در ضلع جنوبی، ساختمان شهربانی و مهمانخانه شماره 3 در ضلع غربی ساخته شده است.
دوره دوم مربوط به سال 1336 تا 1357 خورشیدی می شود كه در داخل باغ درختان بزرگتر شده و تغییری در آرایش محوطه سازی هندسی باغ صورت نگرفته است. در ساختار معماری باغ، پیكره دختران حوض بر دوش حذف و مجسمه رضا شاه بر پایه آن نصب می شود. در این دوره برخی از نرده های چوبی، تغییر و تبدیل به نرده های بتنی شد.
برخی از نرده های بتونی باز تغییر فرم یافته و عناصری از آن حذف و عناصری به آن اضافه كردند. گلدان ها در این دوره بر روی نرده ها ظاهر می شوند كه از جهت اجرای نرده ها و گلدان ها اجرای ضعیف تری نسبت به دوره قبل دارد.
در فضای پیرامونی باغ، ساختمان مهمانسرای شماره 2 تخریب و هتل جدید و سالن آمفی تئاتر با وسعتی بزرگتر از هتل قدیم در همان مكان ایجاد می شود. همین طور یك رشته پلكان ساده و مستقیم در باغ و میدان گاهی كوچك تعبیه شد كه دسترسی به هتل جدید و آمفی تئاتر را آسان می كرد.
بخش كوچكی از ضلع غربی از باغ، جدا و به ساخت ساختمان بانك ملی و مهمانسرای آن اختصاص یافته است، میدان ساختمان بیمارستان و چهار باغ پیرامونی آن در این دوره ساخته و در ضلع جنوبی و در راه مستقیم دسترسی به دریا و در دو طرف خیابان معلم، دو مسیر رفت و برگشت، ساخته و این خیابان تبدیل به بلوار شد. خیابان در ضلع شرق و شمال شرقی محله رمك گسترش یافته و دسترسی های جدیدی بوجود آمد. تغییراتی باز در تبدیل مزارع به باغات در ضلع شمالی مشهود است.
با آغاز دوره سوم و از سال 1357 تابحال و سپس پیروزی انقلاب اسلامی و حاكم شدن ایدئولوژی اسلامی و احیای احكام شرعی، خیلی از پیكره های تزیینی موجود به سبب مغایرت با قوانین شرعی از معماری باغ حذف شد.
همین طور با جنگ تحمیلی و دغدغه عمومی مسئولان در اواخر دهه 50و 60 و در اولویت قرار دادن مسئله مهم دفاع از كشور و مسائل سیاسی و معیشتی، اولویت كمتری به مسائل شهر سازی داده شد.
در این دهه به سبب نیاز ترافیكی و تعریض خیابان ضلع شمالی باغ در سر تا سر ضلع جنوبی عقب نشینی صورت گرفت. در این دوره قسمتی از ضلع شمالی بخش مركزی باغ در ابتدای ورودی مسیر دسترسی مستقیم هتل قدیم به بلوار معلم با حذف پوشش گیاهی و محصور كردن و آسفالت آن بعنوان پاركینگ مورد بهره برداری قرار گرفت.
در اوایل دهه 70 ویلای موجود در ضلع شرقی باغ، تخریب و ساختمان برج چشم انداز به جای آن راه اندازی شد. از اتفاقات دیگر این دهه، انتقال اسناد مالكیت باغ به جز عرصه یك هكتاری ضلع غربی از بنیاد مستعضعفان و جانبازان وقت به شهرداری رامسر بوده است.
ضعف در مدیریت حفاظت و نگهداری مجموعه باغ و اندیشه های خاص مدیریتی وقت، آغازگر روند تخریبی خیلی از عناصر معماری و گونه های گیاهی در آن اواخر دهه 70 شد. در سال پایانی این دهه قسمتی از ضلع شرقی اراضی كرت بندی شده، بخش مركزی باغ به بهانه ایجاد دریاچه مصنوعی، تخریب و مورد گود برداری قرار گرفت.
در سال های آغازین دهه 80 به بهانه ایجاد دسترسی از خیابان سخت سر قسمتی از ضلع شرقی، بخش دیگری از باغ به ساخت فرهنگسرای ارشاد اختصاص یافت.
در اواسط دهه 80 عملیات نجات بخشی باغ در مقیاسی مشخص و محدود، آغاز و عملیات باز زنده سازی باغ در دستور كار قرار گرفته و روند احیای عناصر معماری و گونه های گیاهی آن به كندی در حال اجرا می باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب