داستان هاستل های به اصطلاح ممنوع و مسافران آن
سفرگو: بیشتر هاستل ها با تابلوی «مهمانپذیر» در ایران كار می كنند اما چه ممنوعیت یا محدودیتی در استفاده از واژه «Hostel» در تابلوهای شهری وجود دارد؟
هاستل از تركیب دو واژه Host (مهمان كردن) و Hotel (هتل) تشكیل شده كه اقامتگاهی ارزان و محبوب در میان گردشگران كم خرج است. اما همین هاستل های پرطرفدار در دنیا، در یك سال قبل به چالشی ترین اقامتگاه های ایران تبدیل گشته اند، تا جایی كه اداره اماكن نیروی انتظامی چندباری تابلوهای آنها را پایین آورد و مدیر میراث فرهنگی و گردشگری وقت استان تهران هم فعالیت شان را غیرقانونی اعلام نمود و اظهار داشت كه مجوزی به نام «هاستل» نداریم و معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم در ادامه این جریان ها اشاره كرد كه «تا به امروز عنوان "هاستل" جزو مصادیق تأسیسات گردشگری كشور نبوده است. » در نهایت هم اداره اماكن عمومی ناجا پیشنهاد كرد برای حل مشكل استفاده از واژه هاستل در تابلوها مصوبه ای گرفته شود.
محمدامین فروتن یكی از اعضای تشكیل دهنده اولین هاستل مجاز در ایران است كه در گفت و گو با ایسنا ماجرای این محدودیت یا ممنوعیت را اینطور ریشه یابی كرد: از ابتدا یك تداخل صنفی بین اتحادیه های مهمانپذیرها و هتلداران وجود داشت كه موجب شد اتحادیه هتلداران پیگیر ماجرا شود. در اصل واژه هاستل، تا كنون در مجموعه هتل ها و مهمانپذیرها تعریف نشده بود.
رئیس اتحادیه مهمانپذیرها خیلی كوشش كرد هاستل ها را در زیر مجموعه خود قرار دهد. هرچند ما هم از یك جایی متوجه شدیم واژه «هاستل» خیلی حساسیت برانگیز شده است واز سویی هر دو گروهِ هتلدار و مهمانپذیر معتقد بودند كه هاستل به مجموعه آنها ربط پیدا می كند. از مرحله ای در گیری بین این دو صنف بیشتر شد و ما هم كه با این مسائل كاری نداشتیم، ترجیح دادیم عنوان انگلیسی هاستل را از روی تابلو حذف نماییم و با عنوان مجوز رسمی اقامتگاه، یعنی «مهمانپذیر» به كار خود ادامه دهیم.
در استاندارد جهانی «هاستل» چگونه تعریف می شود و معادل فارسی آن چیست؟
واژه برابر فارسی برای «هاستل» وجود ندارد اما ترجمه هاستل به مهمانپذیر خیلی نزدیك است. البته به هتل آپارتمان هم شباهت هایی دارد هرچند كه هاستل خاصیت خاصی دارد، یعنی لزوما اتاق های آن به سرویس بهداشتی و حمام اختصاصی مجزا مجهز نیست. یا همه آنها پاركینگ ندارند. فضای اقامتی معمولا مشترك است كه تخت های آن اجاره داده می شود. همان سیستمی كه حدودا در مسافرخانه های قدیم ایران وجود داشت. هاستل محیط خودمانی تری دارد و بك پكرها و افرادی كه ارزان سفر می كنند معمولا مخاطبان اصلی آن هستند، چونكه قیمت آن از هتل ها كمتر است.
در ایران به خاطر بازار محدود گردشگری كه حالا به خاطر مسائل سیاسی و یا دیگر موضوعات پیش آمده، مسافران خارجی بیشتر ترجیح می دهند در هتل اقامت كنند، ولی در سایر كشورها كسی كه می خواهد ارزان سفر كند هاستل را برای اقامت انتخاب می كند. در همه جای دنیا هتل اقامتگاهی به نسبت لوكس تر است.
البته شرایط در ایران متفاوت می باشد، قیمت هاستل ها به هتل ها نزدیك شده، گاهی حتی نرخ اقامت در بعضی هاستل ها از هتل بیشتر است. برای همین هتل ها هاستل ها را رقیب جدی خود می دانند. هاستل ها نمی توانند قیمت ها را پایین آورند، چون از نظر اقتصادی برای مجموعه آنها صرف نمی نماید. از طرفی هتل ها هم نمی توانند قیمت هایشان را بیشتر از یك حدی تعیین كنند چون مشتری خودرا از دست می دهند، در نتیجه رقابت تنگاتنگی بین دو گروه در ایران شكل گرفته است.
قیمت در هاستل های ایران چگونه تعیین می شود؟
ما قیمت ها را فصلی و بر طبق زمان و میزان تقاضا تعیین می نماییم. البته افزایش تعداد رقبا در شش هفت ماه اخیر سبب شده قیمت ها تحت تاثیر قرار بگیرد.
رقبایی وجود دارند كه اصلا معین نمی باشد چطور قیمت تعیین می كنند. آنها معمولا از قانون اقتصادی رایجی پیروی می كنند؛ یعنی قیمت را آنقدر پایین می آورند كه دیگران نتوانند رقابت كنند و حذف شوند. این بازی متاسفانه در هاستل ها شروع شده است. مثلا تختی كه ما هشت یورو قیمت گذاشته ایم آنها ۵۰ سنت می فروشند. ما كه از مخارج و هزینه های این بیزنس اطلاع داریم می دانیم این هاستل ها درحال ضرردهی هستند، ولی توجیه شان این است كه تا زمان جلب نظر مسافران بیشتر، این كار را ادامه دهند تا رقبا حذف شوند. این حرفه خیلی به نظرات مسافران وابسته است و رقبا این را خوب می دانند.
البته این افراد در مقابل هاستل هایی كه رویكرد صرف گردشگری و تجاری ندارند موفق نخواهند شد، مثلا هاستل ما فقط دنبال اقامت نیست. فراتر از این موضوعات برنامه ریزی كرده ایم. هدف اصلی ما مقابله با «ایران هراسی» است و این كه مسافر درك فرهنگی از ایران پیدا كند. به نظر ما گردشگران، سفیرانی هستند كه می توانند ادراك و تجربه های خودرا از سفر به ایران با دیگران به اشتراك گذارند و بگوید كه ایرانیان تروریسم و یا كلاهبردار نیستند.
مسافری كه در این مكان اقامت می كند در جریان هنر و فرهنگ ایران بیشتر قرار می گیرد. برنامه های منسجمی درباره موسیقی ایرانی داریم و تورهایی را در داخل تهران برگزار می نماییم مثل بازار تهران، گالری گردی، غذای ایرانی و تورهای ادبی كه از راهنماهای دارای كارت استفاده می نماییم.
فروتن از هاستلی صحبت می كند كه از دل یك صفحه در فیسبوك (See You in Iran) بیرون آمده و در خانه ای اجاره ای به قدمت ۹۵ سال به بار نشسته است. او داستان این خانه را كه جزو اولین هاستل ها به معنای رایج دنیا در ایران است، برای ایسنا این طور تعریف كرد:
داستان از یك گروه فیس بوكی آغاز شد. چهار سال پیش «نوید یوسفیان» ایده تشكیل گروه See You in Iran را داد. حدودا ۳۰ نفر بودیم كه هیچ یك تخصص گردشگری نداشتیم و دنبال آن هم نبودیم. هدف مجموعه ما فراتر از گردشگری بود. پروژه اصلی ما مقابله با «ایران هراسی» است.
سیاست در گردشگری اثر آنی دارد. وقتی داستان نفتكش در خلیج فارس پیش آمد مسافرانی در هاستل داشتیم كه بلافاصله بلیت برگشت به كشورشان را گرفتند و ایران را ترك كردندبرای همین ما از دوستانی كه به ایران سفر كرده بودند خواستیم تجربیات خودرا در این گروه بنویسند. در چهار ماه جمعیت اعضای این گروه به ۱۰۰ هزار نفر رسید كه همچنان هم درحال افزایش است. پس از یك سال به این فكر كردیم چگونه می توانیم فضای شكل گرفته را هدفمند نماییم.
متوجه بودیم كه رسانه غربی خیلی مقابل ایران هستند و قصدشان به انزوا كشیدن بیشتر كشور ما و نشان دادن تصویر دیگری از ایرانیان به جهان است. اساسا تحریم كردن كشوری با چهره ای مخدوش و سیاه خیلی راحت تر است. برای همین كاركرد گروه See You in Iran در فیسبوك هم راستا با هدف و پروژه ای كه داشتیم، تعریف شد.
حقیقت این است سیاست در گردشگری اثر آنی دارد. پس از خروج آمریكا از برجام و تنش در خاورمیانه و خلیج فارس، این را از نزدیك لمس كردیم. اثری كه شاید در سایر صنایع چند ماه بعد خودرا نشان دهد، در گردشگری نهایتا در فاصله دو تا سه روز بروز می كند. وقتی داستان نفتكش در خلیج فارس پیش آمد مسافرانی در هاستل داشتیم كه بلافاصله بلیت برگشت به كشورشان را گرفتند و ایران را ترك كردند.
به همین خاطر در صفحه See You in Iran بعنوان ایرانی راوی ماجرا نشده ایم، حتی بحث ها و پرسش ها را مدیریت نمی نماییم كه سمت و سوی خاصی پیدا كند. در واقع این صفحه مثل یك فروم عمل می كند كه ما فقط تجربیات مسافران ایران رفته را مونیتور می نماییم و وقتی كلیت آنرا كنار هم می گذاریم به تعریف دقیق تری از ایران می رسیم كه غیرایرانی ها روایت گر اصلی آن بوده اند.
پس از تجربه آن صفحه فیسبوك، احساس كردیم به فضایی فیزیكی و البته درآمدزایی نیاز داریم كه به ایده «هاستل» رسیدیم.
دست در هاستل زیاد شده است. حدودا ماهی یك دفعه می شنویم یك هاستل در تهران به راه افتاده است. مثلا در تهران بیشتر از ۳۰ هاستل به راه افتاده است. شاید این آمار دقیق نباشد، چون هاستل های بدون مجوز هم در حال رشد هستند. البته از این كه تعداد هاستل های مجاز بیشتر شود، خوشحال می شویم، چون یكی از راه های مبارزه با «ایران هراسی» را گردشگری می دانیم. روایت مسافران بیشتر از ایرانِ واقعی، اساسا در خروج از انزوا اثر می گذارد.
هرچند، گروه های زیادی راه افتادند و پرچم ایران هراسی را بالا گرفته و اعلام نموده اند قصد دارند ایران واقعی را نشان دهند، اما ایرانِ واقعی چه كسی!؟ من كه ساكن پایتخت هستم یا شخصی كه در شمال ایران زندگی می كند و یا یك آذری كه در تهران نان نوایی دارد؟ این تعریف واقعی خیلی كلی است و ما اهتمام می نماییم در صفحه فیسبوك، ایران واقعی را مسافری كه اینجا را تجربه كرده، روایت كند.
مسافران این هاستل بیشتر از قاره اروپا و كشورهای آلمان، فرانسه و هلند هستند كه ایران را كشوری میهمان نواز و ارزان توصیف می كنند. بااینكه ما با این تعریف ها كمی مشكل داریم. باور داریم میهمان نوازی از مسافر خارجی باید حد و مرزی داشته باشد.
مسافرانِ ایران چه مشكلاتی را بیشتر مطرح می كنند؟
بیشترین سرگردانی گردشگران درباره واحد پولی ایران است، درك تفاوت «ریال» و «تومان» و محاوره های پولی ما برای آنها دشوار است. تاكنون كامنت بد درباره حجاب نداشتیم. برخی خارجی ها انتظار دارند همه چیز در ایران مفت و ارزان باشد، آنها را توجیه می نماییم اما به محض خروج از هاستل، با كلی پیشنهاد مجانی مواجه می شوند جنبه های مثبت سفر معمولا برای آنها بیشتر است. خیلی به نكته های منفی اشاره نمی كنند. تحقیقا ۹۵ درصد افرادی كه به ایران سفر می كنند تعریف مثبتی دارند.
معمولا بیشترین سرگردانی آنها درباره واحد پولی ایران است. درك تفاوت «ریال» و «تومان» برای آنها خیلی دشوار است. حتی تبدیل اعداد هم برای آنها پیچیده است، مثلا ما در محاوره می گوییم ۵۰ تومان درحالی كه منظورمان ۵۰ هزار تومان است. درك مفهوم های رسمی و محاوره ای واحدهای پولی و ارقام آنها برای توریستهای خارجی بسیار زمان بر است.
مساله دیگر آزار خیابانیِ خانم های تنها است. پیش آمده كه در صقحه فیسبوك درباره آن صحبت شده و واكنش های متفاوتی هم داشته است، مثلا افرادی بوده اند كه به تجربه مشابه در كشورهای متمدن اشاره كرده اند كه هیچ گاه رسانه ای نشده است. برخی هم توریست را به خاطر مكان خلوتی كه انتخاب نموده سرزنش كرده اند. به هر حال ما اهتمام می نماییم بدون فیلتر درباره این موضوعات با مسافران صحبت نماییم. معتقدیم پنهان كردن چنین مسائلی خیلی بدتر از بیان كردن آن است.
و نظرشان درباره حجاب؟
تاكنون اعتراض شدیدی در این زمینه نداشتیم. اساسا آن هایی كه به ایران سفر می كنند حجاب را هم قبول كرده اند. در صفحه فیس بوكی هم در ارتباط با این مضوع كه به خاطر حجاب به ایران سفر نكنید، تاكنون كامنت بدی نداشته ایم.
شاید مطرح كردن تفاوت فرهنگی چالش برانگیزتر از سوژه حجاب باشد. مثلا توجیه پوشش عرف در ایران برای آسیای شرقی ها سخت تر از اروپایی ها است. اروپایی ها معمولا بیشتر ارتباط برقرار می كنند و این پوشش عرف را راحت تر شبیه سازی می كنند اما درك این مساله برای آسیای شرقی ها كمی دشوار است. بسیاری از آنها فكر می كنند پوشیدن یك روسری كافی است.
دردسر پذیرش میهمان خارجی در اقامتگاهی به نام هاستل چیست؟
از دردسرهایی كه مسافران خارجی دارند، این است كه فكر می كنند همه چیز باید برای آنها مفت و ارزان تمام شود. اغلب این مساله را از مسافران قبلی شنیده اند. برای همین وقتی به آنها اعلام می نماییم قیمت كرایه یك تخت هشت یورو است، درخواست می كنند در حیاط چادر بزنند و یا روی مبل هاستل بخوابند. جواب ما این است كه آیا در كشور خودتان می توانید این كارها را انجام دهید. به خاطر تجربه ای كه خارج از فضای گردشگری داریم و در كشورهای دیگر تحصیل كرده ایم خیلی راحت در این زمینه با مسافر صحبت می نماییم.
اما آنها به محض خروج از هاستل، با كلی پیشنهاد مجانی مواجه می شوند و هرچه از تهران فاصله می گیرند این قضیه پررنگ تر هم می شود؛ اقامت و غذا در بیشتر شهرها برای اغلب آنها مجانی تمام می شود، صرفا به این خاطر كه خارجی هستند.
معتقدیم باید جلوی این مهان نوازی اشتباه گرفته شود، چون انتظار توریست را بالا می برد.
هاستل ها نظارت می شوند؟
مجوز را با عنوان «مهمانپذیر» از اتحادیه مهمانپذیرها و و وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گرفته ایم كه سالانه تمدید می نماییم، نظارت هایی هم از طرف اداره های بهداشت، شهردای، استواری بنا و اماكن نیروی انتظامی می شود. ما با ثبت اطلاعات گردشگران در اداره اماكن كاملا موافقیم، چون یكی از اشكالات گردشگری آنالیز نكردن و هدر دادن آمار و اطلاعاتی است كه در اماكن ثبت می شود، درحالی كه همین داده ها و اطلاعات، سیاستگذاری و سرمایه گذاری ها را می تواند منسجم و هدفمند كند.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی كجای این نظارت ها است؟
خوشبختانه آن حجم سرمایه گذاری رایج در سایر بیزنس ها به حوزه هاستل وارد نشده است و امیدواریم هیچ گاه این اتفاق نیافتد. افرادی كه وارد این حرفه شده اند معمولا از صفر شروع می كنند. درحالی كه در بیزنس های قدیمی یك شخص پولدار و سرمایه گذاری وارد شده كه شاید ابتدای كار درآمدزایی خیلی سوژه مهمی برای وی نباشد. اتفاقی كه در كافه ها رخ داده است.
برای كسانی كه در حرفه هاستل فعال شده اند، درآمد عاملی مهم و تعیین كننده است. در نتیجه رقابت شسته و رفته تری دارند و رضایت مشتری اصلی مهم برای شان است. اگر به مرحله ای برسیم كه پولدارها و سرمایه گذاران وارد بیزنس هاستل شوند اساسا نظارت این وزارتخانه، مهم خواهد شد اما الان كه این حرفه كوچك است و هنوز سرمایه گذاران كلان وارد نشده اند این نظارت خودجوش توسط مهمانپذیردار صورت می گیرد، چون آینده كاری او به رضایت و نظر مشتری خیلی وابسته است.
هاستل ها به خارج از تهران هم راه یافته اند؟
ایران یك مسیر معروف گردشگری دارد كه معمولا از تهران شروع می شود، از كاشان، اصفهان و یزد می گذرد و به شیراز ختم می شود و یا برعكس این مسیر. این شهرها چون قدمت بیشتری در گردشگری دارند به نسبت سایر شهرها اقامتگاه های بیشتری دارند كه شاید برخی از آنها تا حالا نمی دانستند هاستل چیست اما حالا به مجموعه های اقامتی برخی از این شهرها اضافه شده است. این حرفه آنلاین است و اگر كسی می خواهد وارد آن شود باید فضای آنلاین كسب و كار را خوب درك كرده باشد.
بتازگی تبریز و مریوان هم به جمع شهرهایی كه هاستل دارند، اضافه شده اند. ما خودمان مریوان را برای این كار انتخاب كردیم. علت این بود: كردستان یكی از مناطق بكر ایران است كه حدودا خالی از توریست بوده اما اخیرا محل بازگشت مسافران ایرانی و خارجی شده است. فكر كردیم بهتر است هر كاری از ابتدا دست اشخاص حرفه ای باشد كه دانش بیشتری دارند، تا افرادی كه سود كار مهم ترین هدف شان است. ما نمی خواهیم كردستان یا شهرهایی مثل مریوان به سرنوشت مناطقی مثل جزیره هرمز گرفتار شود.
هرمز زمانی جزیره ای بكر بود اما كسانی در گردشگری آن فعال شدند كه حیات این جزیره را در معرض خطر قرار داده اند. این جزیره تاكنون معضل دفع زباله نداشت اما حالا محلی را برای دفن زباله ها اختصاص داده اند و این یعنی آغاز تخریب یك جزیره.
منبع: سفرگو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب