زندگی اسف بار در گذری بلاتكلیف؛
گذر آقانور الله نجفی در بن بست
سفرگو: ایسنا/اصفهان اختلاف بر سر تخریب و بازسازی یك محور تاریخی در شهر اصفهان میان اداره كل میراث فرهنگی و شهرداری مبحث جدیدی نیست. البته این دفعه هم درست مثل طرح های قبلی اختلافات زمانی خویش را نشان داد كه طرح در حال اجرا بود و در همین حال انتقادات كارشناسان و صاحب نظران از یك سو و نگرانی فعالان و دوستداران اصفهان از جانب دیگر روانه طرحی شد كه در نیمه راه باقی مانده است.
گذر آقانور الله نجفی طرح مدیریت شهری اصفهان برای راه اندازی خیابان در مجاورت بافت تاریخی میدان نقش جهان باهدف رفع معضلات ترافیكی و ایجاد دسترسی های مناسب برای شهروندان بود اما حالا به بن بستی تبدیل گشته كه مشخص نیست چه طرح جایگزینی می تواند قفل آنرا باز كند.
صحبت اصلی بر سر توقف راه اندازی این خیابان است، اما به قول كارشناسان میراث فرهنگی ساماندهی و بازپیرایی گذر با حفظ ارزش های بافت تاریخی و پرارزش محدوده می تواند راه چاره ای برای خیابانی باشد كه به خاطر شكایت میراث فرهنگی متوقف مانده، درحالی كه همین توقف سبب شكایت مردمی شده كه در این بافت سكونت دارند.
گذر آقا نورالله نجفی این هفته شهردار منطقه ۳ اصفهان را هم به صحن علنی شورای اسلامی شهر كشاند تا درباره وضعیت این محوطه توضیحاتی عرضه نماید. درحالی كه شهردار منطقه ۳ اصفهان بر اجرای قسمت انتهای خیابان حتی به صورت پیاده راه هم كه شده تاكید دارد، شیرین طغیانی، رئیس كمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر گویا از ادامه راه اندازی خیابان ناامید شده و حالا خواهان تصویب هرچه سریع تر گزینه های جایگزین برای این گذر تاریخی است. گرچه بنظر می رسد معضلاتی كه مردم ساكن در این محوطه با آن دست به گریبان شده اند دستاویزی برای مدیران شهری شده تا خواهان تعیین تكلیف گذر آقانور الله نجفی شوند. گذری كه شاید از همان ابتدا چوب شتاب زدگی را خورد و حالا باید منتظر تعیین تكلیف در شورایعالی شهرسازی و معماری بماند.
با ادامه طرح فعلی چیزی از بافت تاریخی باقی نمی ماند
در همین حال علیرضا جعفری زند دكترای دیرینه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه وضعیت به وجود آمده درگذر آقانور الله نجفی را به خاطر بی فكری در سال های گذشته می داند كه سبب شده در مرحله اول یكسری بافت های تاریخی پرارزش تخریب شود، گذرها تغییر كند و خانه های ارزشمندی مثل خانه درویش تخریب شود. وی با تاكید براینكه شرایط فعلی در این راه نباید ادامه پیدا كند، اضافه كرد: با ادامه روند فعلی طبیعتاً خانه های دیگری در این راه تخریب و بافت پرارزش تاریخی در دل شهر اصفهان خدشه دار می شود.
این كارشناس رسمی دادگستری در ابنیه و آثار تاریخی به گزینه های جایگزین در این راه اشاره و اظهار نمود: باید طرح دیگری جایگزین وضعیت فعلی شود تا مشكل را رفع و وضع موجود را به شكلی ساماندهی كند كه بیشتر از این به میراث فرهنگی و بافت تاریخی میدان نقش جهان صدمه وارد نشود، درحالی كه اگر طرح فعلی ادامه پیدا كند خانه های تاریخی كه هنوز سر پا هستند هم به فكر تخریب می افتند و چیزی از بافت تاریخی این محل باقی نمی ماند.
وی اظهار نمود: گزینه های پیشنهادی شهرداری اصفهان را برای خروج گذر آقانور الله نجفی از وضع موجود ندیده ام اما معتقدم این محور تاریخی می تواند به شكل های مختلفی بازسازی شود و از وضعیت فعلی بیرون آید.
جعفری زند افزود: مثلاً در بافت های تاریخی شهر یزد مواردی را داریم كه وقتی خانه های تاریخی تخریب شده و یا اتفاقاتی ازاین دست افتاده، از راه بازپیرایی به سبك سنتی احیا می شود تا بعنوان فضای شهری مناسب و همگون با بافت تاریخی موجود در اختیار مردم قرار گیرد.
وی اظهار داشت: فضای موجود درگذر تاریخی آقانور الله نجفی هم ایجاب می كند كه مبلمان شهری همگون با بافت میدان نقش جهان ایجاد شود، چون امكان بازسازی به شكل اولیه وجود ندارد و اثری از خانه های تاریخی كه تخریب شده باقی نمانده، اما می شود محوطه ها را با مبلمان شهری و توام با فضای سبز حفظ كرد تا چشم انداز زیبایی ایجاد شود.
این كارشناس میراث فرهنگی اعتقاد دارد كه در صورت احیای این محوطه تاریخی از تخریب خانه های تاریخی بیشتر جلوگیری می شود، درعین حال خودبه خود خانه های تاریخی دیگر هم ارزش پیداكرده و به فكر تخریب نمی افتند.
بازسازی گذر در جهت بازپیرایی باشد نه راه اندازی خیابان
جعفری زند بار دیگر با تاكید بر اینكه بازسازی گذر آقانور الله نجفی باید در جهت بازپیرایی باشد و نه راه اندازی خیابان به شكلی كه تعریف شده، خاطرنشان كرد: البته باید عبور و مرور ساكنان محل هم در نظر گرفته شود كه با طراحی درست و اصولی می توان تمام این موارد را در كنار هم پیش بینی نمود بدون اینكه به فضای تاریخی منطقه لطمه وارد شود.
این استاد دانشگاه راه اندازی گذر آقانور الله نجفی را از ابتدا اشتباه دانست و اضافه كرد: هم اكنون باید تمام طرح ها پیش از اجرا با دقت در كمیسیون های تخصصی بررسی شود و ازنظر متخصصان و صاحب نظران استفاده شود، این درحالی كه است كه الان نه از كمیسیون ها اطلاعی داریم و نه می دانیم چه كسانی این طرح ها را تصویب می كنند و آیا اصلاً صلاحیت اظهارنظر رادارند یا خیر!؟
تصویب طرح های محوطه های تاریخی پشت درهای بسته
جعفری زند با انتقاد از تصویب طرح های مربوط به محوطه های تاریخی اصفهان پشت درهای بسته، اظهار داشت: در شرایطی كه از كارشناسان و متخصصان نه نظرخواهی می شود و نه اصلاً امكان اظهارنظر وجود دارد نمی دانیم چه اتفاقی برای بافت های تاریخی و پرارزش شهر می افتد و فقط پس از تصمیم گیری و در مرحله اجراست كه متوجه می شویم چه اتفاقی افتاده كه معمولاً هم پر از خطا و اشكال است!
وی افزود: طرح خیابان چهارباغ هم یكی دیگر از طرح هایی بود كه پشت درهای بسته برای آن تصمیم گیری شد و اصلاً نمی دانیم، كجا رفت، چه كسانی طرح را تائید كردند و كجا تصویب شد!؟ بعد از آن كه چهارباغ سنگفرش شد صدای اعتراض خیلی از كارشناسان و صاحب نظران و دوستداران میراث تاریخی اصفهان بلند شد، سؤال اینجاست كه چرا از اول برای این طرح ها فكر نمی گردد كه پس از اجرا تازه اشكالاتش مشخص می شود؟
این دكترای دیرینه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینكه چندین بار از محوطه گذر آقا نورالله نجفی بازدید كرده و بعنوان كارشناس در جریان شكایت مردم ساكن در محل است، خاطرنشان كرد: وضعیت فعلی خیلی نابسامان است و مردمی كه در این بافت سكونت دارند به لحاظ خرابه ها و ناامنی گلایه دارند و باید زودتر برای این وضعیت چاره اندیشی شود، البته هم اندیشی درست، نه در اتاق های بسته كه افراد محدودی نظر دهند بدون اینكه بدانیم اصلاً چه تخصصی دارند كه چنین طرح های سطح پایینی تصویب می كند.
طرح های اجرایی در بافت تاریخی اصفهان قابل دفاع نیست
وی با تاكید براینكه طرح هایی كه این سال ها در بافت تاریخی اصفهان اجراشده هیچ كدام قابل دفاع نیست، اظهار داشت: اگر طرح تصویب شده بدون ایراد و با نظر كارشناسان تمام رشته های مرتبط و متخصص باشد، پس از اجرا این معضلات را نخواهیم داشت.
وی اشاره كرد: به نظر من طرحی كه مقرر است اجرا شود باید بامطالعه كامل زمینه های فرهنگی و تاریخی این محوطه صورت گیرد و مسائل تاریخی در طراحی ها دخیل باشد نه اینكه صرفاً قرار باشد مشكل ترافیكی را حل كند كه البته آن هم یك طرف قضیه است ولی ما بافت تاریخی ارزشمندی داریم كه اولویت باید حفظ و حراست از آن باشد.
وی تاكید كرد: گزینه های مطرح برای گذر آقا نورالله نجفی حتما باید در جهت حفاظت از بافت تاریخی اصفهان باشد و نه وصله ناهماهنگ و ناجوری در كنار میدان تاریخی نقش جهان.
تنها یك خانه تاریخی طرح را متوقف كرده است
شهردار منطقه ۳ اصفهان كه این هفته میهمان صحن علنی شورای شهر اصفهان بود اما با تاكید براینكه تا الان هیچ كاربری درگذر آقانور الله نجفی تخریب نشده است، اظهار داشت: تنها یكی دو خانه بوده كه برای تخریب آنها از اداره كل میراث فرهنگی استعلام شد و میراثی نبودن این خانه ها به تائید رسید و توافق انجام شد. تنها یك خانه كه در سال ۱۳۹۷ پیگیری و ثبت میراثی شده بود در راه آزادسازی قرارگرفته كه همین مساله سبب توقف آزادسازی و راه اندازی خیابان شده است.
حسین كارگر با اشاره به اینكه تا الان طرح های مختلفی عرضه كرده ایم كه متأسفانه تائید نشده است، خاطرنشان كرد: پیش از اجرای این طرح بهتر بود از كوچه ای كه در مجاورت خیابان بود ورود پیدا می كردند اما متأسفانه كمیسیون ماده ۵ آن سال دقت نكرده و یا اصراری در كار بوده كه سبب شده این خیابان در مجاورت مسجد شیخ لطف الله قرار گیرد و همین مساله سبب مشكلات فعلی شده است.
این خیابان از اول نباید اجرا می شد
وی افزود: ما به دنبال این هستیم كه قسمت انتهای خیابان را حتی به صورت پیاده راه هم كه شده اجرا نماییم و در این زمینه جلسات مختلفی با میراث فرهنگی و شورایعالی معماری و شهرسازی داشته ایم تا طرح ها به تائید نهایی برسند.
شهردار منطقه 3 اصفهان خاطرنشان كرد: در جریان شكایت صورت گرفته، ما مستندات و دفاعیات خودمان را عرضه كرده ایم و اقدامات ما دقیقاً بر مبنای مصوبات كمیسیون ماده ۵ بوده و هیچ اقدامی خلاف آن صورت نگرفته است.
كارگر اظهار داشت: گفته می شود كلیات كار اشتباه بوده و اصلاً این خیابان نباید اجرا می شد اما این درحالی كه است كه الان مشكلات مردمی كه در این محدوده سكونت دارند و تعیین تكلیف این خیابان باید پیگیری شود و ما هم منتظر صدور احكام لازم و دریافت مجوز برای ساماندهی این محدوده هستیم.
شهردار منطقه ۳ اصفهان بابیان اینكه در صورت تائید طرح اولیه حدود ۳۰ درصد دیگر آزادسازی داریم كه بخش اصلی پلاك های تجاری خیابان حافظ است و مابقی مشكل خاصی ندارد، اظهار داشت: البته اگر قرار باشد خیابان به صورت خیابان ۱۴ متری راه اندازی شود موافق آزادسازی هستیم، ولی اگر مقرر است بن بست و شمال و جنوب خیابان جدا صورت گیرد، آزادسازی در خیابان حافظ با عنایت به هزینه هنگفتی كه دارد به صرفه نیست، چون عملاً بن بست خواهد بود و برای شهروندان هم فایده ای ندارد.
وی اشاره كرد: بر مبنای طرحی كه معاونت شهرسازی عرضه كرده، گذر آقا نورالله نجفی به صورت یك پیاده راه از بازار موجود ادامه پیدا می كند و با راه اندازی یك گذر ۴ متری دسترسی محلی فراهم می شود، اما برای اجرای این طرح باید منتظر تائید نهایی و صدور مجوزهای لازم باشیم.
امضا كنندگان طرح باید پاسخگو باشند
رئیس كمیسیون معماری شورای اسلامی شهر اصفهان اما اعتقاد دارد به مبحث گذرآقانورالله باید از دو زاویه نگاه كرد؛ یكی اینكه این اتفاق بهرحال در سال های گذشته مراحل قانونی خویش را طی كرده و اتفاق افتاده است و دیگری گزینه های جایگزینی است كه در شرایط فعلی و برای خروج از وضع موجود باید اجرا كرد.
شیرین طغیانی بابیان اینكه این طرح در دوره های قبل تصویب شده و خود من یكی از مخالفان این خیابان در آن دوره ها بودم، اظهار داشت: بهرحال اجرای این خیابان روند خویش را طی كرده و همه كسانی كه در كمیسیون ماده ۵، میراث فرهنگی و... پای برگه ها را امضا كرده اند باید پاسخگو باشند. درست است هیچ خانه تاریخی بر مبنای مستنداتی كه دیده ام در این راه تخریب نشده، ولی بافت اطراف میدان نقش جهان یكی از بافت های دست نخورده ای است كه در طول تاریخ باقی مانده و با راه اندازی این خیابان شكافی در بافت بوجود آورده ایم كه سبب شده بافت منحصربه فرد را به شكلی موردتهاجم قرار دهیم.
وضعیت زندگی مردم درگذر آقانور الله واقعاً اسف بار است
وی با تاكید براینكه در شورای پنجم هیچ موردی از تخریب در این محوطه صورت نگرفته، خاطرنشان كرد: اینكه در فضای مجازی مرتب تصاویری عرضه می شود كه در حال تخریب بافت با بولدوزر هستند مربوط به دوره قبل است، اما اتفاقی كه افتاده این است كه بهرحال تخریب ها صورت گرفته و مردم منطقه گلایه مند هستند، چون وضعیت زندگی مردم درگذر آقانور الله واقعاً اسف بار است.
وی اشاره كرد: با بحرانی كه ایجادشده باید چند جایگزین داشته باشیم، بر این اساس در جلسات مختلف تخصصی كه با حضور برخی متخصصین برگزار گردید به این نتیجه رسیدیم كه می توان این طرح را در حد یك گذر پیاده دید و مسیرهایی كه به سبب اجرای این پروژه در دوره های قبل تخریب شده تبدیل به فضاهای عمومی شهری شود كه در خدمت این گذر قرار گیرد، همینطور به جهت اینكه دسترسی سواره مردمی كه در این محل سكونت دارند تأمین شود هم با استفاده از گذرهایی كه در طول تاریخی شكل گرفته می توان دسترسی مطلوبی برای ساكنان ایجاد كرد تا بافاصله مناسبی از مسجد شیخ لطف الله، دسترسی سواره فراهم و هیچ مشكلی برای این اثر تاریخی ایجاد نشود.
شرایط مردم را ببینید
این عضو شورای شهر اصفهان با اشاره به اینكه طرح های جایگزین شهرداری اصفهان در شورایعالی معماری و شهرسازی با مخالفت نماینده میراث فرهنگی رد نشد، اما قرار شد مورد بررسی بیشتر قرار گیرد، اظهار داشت: این رفتار به بافت تاریخی كمكی نمی كند و فقط سبب می شود درگذر زمان فرسوده تر و مخروبه تر شود، چون مردم بافت را به خاطر شرایط نامناسب ترك می كنند و با بافتی مواجه خواهیم شد كه ازلحاظ اجتماعی و كاربری فرسوده شده و حتی حضور توریست هم در بافتی كه مردم در آن سكونت ندارند بی فایده است.
وی اعتقاد دارد مردم باید از این مصیبتی كه گرفتار شده اند نجات پیدا كنند و مسئولانی كه در سطح كلان راجع به گذر آقا نورالله نجفی اظهارنظر می كنند باید زمانی صرف كنند و در این بافت قدم بگذارند تا شرایط مردم را ببینند و بعد اظهارنظر كنند.
اختلاف بر سر گذر آقا نورالله نجفی بنظر می رسد مبحث دنباله داری باشد و درنهایت مثل بسیاری دیگر از طرح های اجراشده در بافت تاریخی اصفهان در این سال ها، اثر آن همچون خراشی بر صورت شهر تاریخی اصفهان باقی بماند. شاید روزی مدیران شهر و میراث فرهنگی در یك رفتار تعاملی با یكدیگر، مردمی كه در این بافت های تاریخی سكونت دارند و هم كارشناسان و صاحب نظرانی كه در این زمینه تخصص دارند به یك گزینه واحد و مناسب برای ساماندهی بافت تاریخی با حفظ ارزش ها و هویت بافت و در عین فراهم كردن خدمات و فضاهای مورد نیاز شهری برسند، اما تا رسیدن به چنین همگرایی بنظر می رسد بافت تاریخی اصفهان هر روز شاهد چنین اتفاقاتی خواهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب