اما و اگرهای ثبت ملی توچال
به گزارش سفرگو با پیشنهاد اولیه مسجد جامعی برای ثبت «توچال» در لیست میراث طبیعی كشور، ثبتِ «منظر فرهنگی و طبیعی توچال» گزینه ی بهتری برای ملی شدن این محوطه مطرح می شود، عنوانی كه توچال را بهتر بعنوان هویت فرهنگی تهران نشان داده است و اهمیت زیست محیطی اش را بیشتر از قبل نشان داده است.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، احمد مسجد جامعی - عضو شورای شهر تهران - ۱۲ مهر امسال و در هفته تهرانگری پس از حضور در محوطه ی فرهنگی طبیعی توچال پیشنهاد ثبتِ «توچال» را در لیست میراث طبیعی تهران مطرح نمود، او علت این پیشنهاد را فراموشی كه؛ گریبان میراث طبیعی تهران را گرفته عنوان كرد؛ «توچال در معرض صدمه قرار دارد. ساخت وسازهای انجام شده دراین منطقه دید آنرا كور كرده و متاسفانه تابلوهای شهری هم در مبادی ورودی این كوه به شدت افزایش داشته است بگونه ای كه در وهله اول به جای این كه كوه را ببینم، تابلوهای تبلیغاتی چشم مان را می گیرد.
با ثبت میراث طبیعی توچال چارچوبی برای این كوه در نظر گرفته و از تصرفات و تغییرات در آن كم می شود. كوهنوردان هم نگران صدمه های نگاه های اقتصادی صرف مسئولان به توچال هستند اما با تهیه سند میراث طبیعی توچال می توانیم آنرا حفظ نماییم. توچال چهار هزار متر ارتفاع دارد. در دنیا نادر است كه شهری در كنارش كوه های با ارتفاع ۴۰۰۰ متر باشد و بنابراین معتقدیم كه باید این كوه ثبت گردد.»
با این پیشنهاد؛ اعضای شورای شهر تهران در جلسه ی یك شنبه سوم آذر به یك فوریت طرح ثبت توچال بعنوان میراث طبیعی پایتخت رأی مثبت دادند.
اقدامِ شورای شهر تهران برای رأی گیری بعنوان موافقان ثبت ملی توچال در لیست میراث طبیعی، را می توان اقدامی دانست كه تا كنون برای ثبت ملی تاریخی یا طبیعی هیچ كدام از آثار و محوطه های تاریخی و طبیعی انجام نشده بود.
«منظر فرهنگی و طبیعی توچال» را اگر پرارزش باشد، ثبت می كنیم
علی قمی اویلی - رئیس گروه میراث طبیعی اداره كل ثبت آثار تاریخی و طبیعی - در گفتگو با ایسنا، نخست نسبت به این نكته تاكید می كند كه «هر دستگاه می تواند پیشنهاد دهنده ثبت یك محوطه یا یك اثر باشد و حتی می توانند پیشنهاد بدهد كه یك اثر در لیست میراث ملی ثبت گردد، با عنایت به این كه محوطه ی طبیعی توچال هم جزو شهر به حساب می آید، به نظر می آید این رأی گیری برای اعلام موافقت شهرداری و شورای شهر تهران برای ثبت ملی این محوطه بوده است.»
وی با اشاره به جلسه ای كه با حضور نماینده شهرداری های استان تهران در ساختمان شورای شهر برگزار شده و وی هم به نمایندگی از دفتر ثبت آثار تاریخی در آن حضور داشته، اظهار می كند: شنیدم كه اولین پیشنهاد برای ثبت ملی «توچال» در لیست میراث طبیعی در روز «میراث طبیعی در هفته تهران» توسط آقای مسجد جامعی پیشنهاد شد.
وی همینطور به برگزاری جلسه ی دیگری در دفتر آرش حسینی میلانی - سخنگوی كمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران - از اعضای شورای شهر اشاره می كند و می گوید: در این نشست بحث ثبتِ ملی «منظر فرهنگی و طبیعی توچال» در لیست میراث طبیعی عنوان شد كه پیشنهاد دادم می توان این محوطه را عنوان یك اثر فرهنگی طبیعی ثبت كرد، احتیاج به واردشدن به مستثنیات (چیزی به جز المان های طبیعی) در این محوطه نیست، چون قرار به ثبت بنا یا ساخت وسازهای اطراف آن نیست، این را می توان راهكار اجرایی كار مدنظر قرار داد.
وی توچال را محوطه ای می داند كه بعنوان هویت فرهنگی تهران مطرح است و ادامه می دهد: علاوه بر این كه خصوصیت های شاخص و المان های طبیعی و عناصر رویشی خاصی در این محوطه وجود دارند، از نظر زیست محیطی هم این محوطه اهمیت زیادی دارد، ازاین رو ثبت آن برای حفاظت از مجموعه توچال در صورتیكه پرارزش باشد، پس از انجام بررسی های مورد نیاز و در صورت تایید ارزش آن، انجام می دهیم.
او كوه هایی مانند دماوند، سبلان، الوند، تفتان را از نمونه كوه های شاخصی در كشور می داند كه لندمارك های (نشانه های سرزمینی) خاصی دارند و از نظر بحث زمین شناختی و ژئومورفولوژی و از نظر تنوع زیستیِ زیست بوم های طبیعی كشور، اهمیت دارند كه می توان آنها را در طبقه بندی های لیست میراث طبیعی و فرهنگی ثبت نمود.
قمی همینطور با اشاره به كوهنوردی مقطعی بعضی از شخصیت های كشوری در این محوطه ی تاریخی و طبیعی ادامه می دهد: بحث ما هویت فرهنگی – شهری محوطه ی مورد نظر برای ثبت ملی است نه هویت دستگاهی.
اگر توچال جزو مناطق چهارگانه محیط زیست باشد...
و اما یك نكته ی دیگر را در ثبت منظر فرهنگی طبیعی توچال دارای اهمیت می داند؛ «اگر توچال جزو یكی از مناطق چهارگانه محیط زیست قرار گرفته باشد، یعنی در منطقه حفاظت شده محیط زیست است. میراث فرهنگی بر مبنای قانون نمی تواند آنرا ثبت ملی كند كه این بررسی پس از تهیه پرونده و عرضه به میراث فرهنگی استان تهران باید بررسی و نتیجه ی ان اعلام گردد.»
با جدی شدن ثبت یك اثر یا محوطه، باید از ضوابط پس از ثبت هم آگاه باشند
وی با بیان این كه خیلی از آثار تاریخی یا طبیعی كه در اختیار دیگر دستگاه های كشور هستند، مانند یك درخت كهنسال در محوطه ی یك امامزاده یا در محدوده میدان شهر یا باغ شهری یا دستگاه دولتی قرار دارد، ادامه می دهد: بطور قطع برای ثبت ملی آنها در لیست میراث طبیعی یا حتی حفاظت از آن احتیاج به ثبت ملی آن داریم، چون بحث حفاظت از ژنوم ها و ژن پلاس های میراث طبیعی كشور مطرح می شود و لیست كردن آنها بعنوان میراث طبیعی ایران باید صورت گیرد.
او با بیان این كه میراث فرهنگی پیشنهاد آخر را می دهد و كاری به این كه طرحِ ثبت ملی چطور دست این وزارتخانه می رسد، ندارد؛ اظهار می كند: بعنوان مثال در شرایطی كه درخت گردوی كهنسال مورد نظر برای ثبت در لیست میراث طبیعی ملی، در روستایی باشد كه مشاع است و معمولا همه استفاده عام از ان می كنند به دهیار كه نماینده مردم روستاست، اعلام می نماییم تا با استعلام، همه را در جریان ثبت ملی بگذارد و همه بدانند كه با ثبت ملی این درخت كهنسال؛ نمی توان آنرا به دنبال یك برنامه توسعه ای در منطقه قطع كنند.
رییس گروه میراث طبیعی دفتر اداره كل ثبت آثار تاریخی و طبیعی، تاكید می كند: زمانی كه یك دستگاه پیشنهاد ثبت می دهد باید خیلی از تبعات بعدی را هم بداند كه اگر آن اثر ثبت گردد با یكسری ضوابط حفاظتی مواجه می شوند و هر نوع طرحی را نمی توانند در عرصه ی حفاظتی مطرح كنند، بلكه برای انجام هر كاری باید تعیین و تدقیق عرصه و ملاحظات آنرا باید انجام دهند.
قمی با بیان این كه هنوز هیچ پرونده ای برای محوطه ی فرهنگی – طبیعی توچال آماده نشده است، اظهار می كند: هر دستگاه، شخص یا NGO كه پرونده ثبت ملی محوطه را اماده كند، با ارسال آن به اداره كل میراث فرهنگی استان تهران، آن پرونده در شورای فنی مطرح و در كمیته ها بررسی شده و سپس به دفتر ثبت آثار تاریخی وطبیعی در معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه فرستاده می شود و در نهایت در صورت تایید در شورای ثبت ملی میراث طبیعی كشور بعنوان آثار ملی ایران ثبت ملی می شود و در نهایت حكم ثبتی و ابلاغ آن توسط وزیر ابلاغ می شود.
او همینطور با تاكید بر این كه همه ی آثار برپایه یك فرمت و استانداردهای خاصِ تصویب شده در وزارتخانه ثبت ملی می شوند، تنوع زیستی، هویت فرهنگی، گونه های آندمیك خاص و تعامل انسان با طبیعت را از نمونه فرمت ها و معیارهایی می داند كه برپایه آنها مطالعه ی طرح برای ثبت ملی انجام می شود و می گوید: معیارهای زیادی برای هر ثبت ملی وجود دارد، اما در هر پرونده بر مبنای خصوصیت های اعلام شده، كار انجام می شود.
مدیر گروه میراث طبیعی؛ مطالعات رویش های گیاهی، تاریخچه، ابعاد فرهنگی، زمین شناسی و اقلیمی را از بررسی ها و مطالعاتی می داند كه تا پیش از تهیه ی پرونده باید روی آنها مطالعه صورت گیرد و ادامه می دهد: تابحال حدود ۷۰۰ اثر طبیعی ثبت شده و دو اثر طبیعی جنگل های هیركانی و بیابان لوت در لیست میراث طبیعی یونسكو به ثبت رسیده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب