حرف نمایندگان را می خوانند؟
پادرمیانی 7 هنرمند برای جهانی شدن قنات همدانی ها
سفرگو: با نتیجه ندادن اعتراض ها برای حذف طرح الحاقِ روستای قاسم آباد به شهر همدان كه مهمترین نتیجه ی منفی اش، لغو ثبت قنات «قاسم آباد» این استان در لیست میراث جهانی است، این دفعه هفت هنرمند همدانی در نامه ای به دو نماینده ی مردم تهران و همدان در مجلس شورای اسلامی از آنها خواسته اند تا برای حذفِ این طرح پا جلو بگذارند.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، تلاش ها و ایده ی جوانانِ قاسم آبادی در همدان و راهی كه برای نجات كشاورزی در این روستا باز كرده بودند، موجب شد تا ابعاد جهانی قناتِ قاسم آباد را كشف كنند، قناتی كه به واسطه ی ارزش های تاریخی اش می تواند قدِ قنات های ایرانی در یونسكو را به هم ردیف های ایرانی اش در یونسكو برساند و نخستین قنات_موزه كشور و شاید دنیا لقب بگیرد.
اما از زمان شروع به كار جوانان همدانی و دهیار جوانِ روستای قاسم آباد، كه با وجود نزدیكی چند دقیقه ای با مركز شهر همدان، برای مردم كمتری شناخته شده است، مشكلات به مرور خودرا به آنها نشان دادند، از عبور فیبر نوری توسط شركت مخابرات منطقه كه این محوطه را تهدید به تخریب می كند، تا تهیه طرح تفصیلی برای پیوستن روستای قاسم آباد به شهر همدان كه موانع برای جهانی شدن قناتِ قاسم آباد را محكم تر كرده اند.
بعد از هشدارهای زیادی كه فعالان میراث فرهنگی در طول یك سال قبل برای نجاتِ این قنات مطرح كرده اند، حالا پرویز پرستویی، مسعودجعفری جوزانی، احمدرضا درویش، محمدحسین حلیمی، پرویز اذكایی، امیرشهاب رضویان و مجیدبرزگر در نامه ای به پروانه سلحشوری – نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی - و امیر خجسته – نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی – درخواستِ توجه بیشتر و پیگیری برای جلوگیری از الحاق پنج روستا به خصوص قاسم آباد به شهر همدان را دارند.
در متن این نامه آمده است: «از این جهت نامه را خطاب به شما می نویسیم كه قبل از این در چند و چون ماجرای قنات تاریخی روستای قاسم آباد همدان قرار گرفته اید، دیگر اینكه برخلاف برخی نمایندگان قبل از این نیز در مسایل مربوط به میراث فرهنگی و محیط زیست همراه مردم همدان بوده اید و مطالبات آنان را پیگیری كرده اید.
امید است همه مسئولان دولتی مرتبط خصوصاً استانداری و شهرداری ها توجه ویژه ای به ماندگاری عناصر فرهنگی، طبیعی داشته باشند. ما نیز خواهیم كوشید تا بعنوان نمایندگانی از وجدان بیدار جامعه، كماكان رسالت خود را در پایش عملكردها و پاسداری از داشته های فرهنگی و طبیعی سرزمین مان ادامه دهیم. ضمن سپاس از نگاه مسئولانه ی شما، نگرانی خودرا از توسعه شهری، بدون توجه به پایداری منابع مطرح می نماییم، چون تجربه های پیشین گواهی بر این است كه توسعه بی رویه و سریع شهرها عناصر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر را دگرگون و گرفتار چالش می كند.
مدتی است مساله الحاق چهار روستای «حسن آباد»، «قاسم آباد»، «شورین» و «علی آباد» به شهر همدان مطرح شده و با فشار و پیگیری یكی از نمایندگان همدان، وزارت كشور مصوبه الحاق سه روستا را صادر كرده است. این تصمیم نه در میان مردم همدان طرفدار دارد و نه در میان ساكنان این روستاها.
مردم همدان نگران این هستند كه یك شبه بیشتر از 20 هزار نفر به جمعیت شهر اضافه شود و خدمات اندكی كه از مدیریت شهری می گیرند نیز گرفتار چالش شود. ساكنان روستاها نیز نگرانند بعد از الحاق به شهر خدمات و امكانات امروز را از دست دهند، به سبب اینكه حالا از خدمات رایگان بیمه روستایی بهره می برند و آب، برق، گاز و تلفن روستایی را نیز با یارانه دریافت می كنند و بعد از الحاق، همه این ها را از دست خواهند داد و در مقابل بعنوان حاشیه نشین دركنار مردم شهر زندگی خواهند كرد.
كارشناسان شهری و جامعه شناسان نیز با این طرح مخالفند آنها می گویند قبل از این چندین روستا به شهر همدان الحاق شده اما این طرح سبب شده حاشیه نشینی، لطمه های اجتماعی و فقر دراین مناطق نهادینه شود و در مقابل زمین خواری و رانت خواری جای رفاه شهروندان را بگیرد. اكثریت اعضای شورای شهر همدان نیز با این طرح مخالفت كرده اند، اما بنظر می رسد نظر مردم و نمایندگان آنان اهمیتی ندارد.
امروز مهاجرت معكوس در كشورهای توسعه یافته مطرح می شود و مدت هاست كه بحث مهاجرت از شهرها به روستاها در كشور ما نیز زبانزد شده است؛ اما سیاست های كلان، مانع چنین اندیشه و برنامه ای شده است و تلاش می نماییم روستاها را به صورت دستوری به شهر تبدیل یا الحاق نماییم.
الحاق روستاهای علی آباد، حسن آباد و قاسم آباد به شهر همدان در این زمان كار عجولانه ای است كه حتی اگر مراحل قانونی آن طی شده باشد، شرایط پذیرش این روستاها در بحث ایجاد زیرساخت ها و امكانات وجود ندارد.
اما علاوه بر مسایل اجتماعی كه در دراز مدت خودنمایی خواهد كرد، مساله «میراث فرهنگی و محیط زیست» است. روستای قاسم آباد كه پرجمعیت ترین روستای استان با حدود 9 هزار نفر جمعیت است بیشترین لطمه را از این تصمیم خواهد دید. این روستا بیشتر از 400 هكتار بیشه زار دارد و تنها لكه سبز شمال شهر همدان به حساب می آید با الحاق این روستا این تنفس گاه سبز قربانی زمین خواری می شود.
نكته دیگر این است كه قنات تاریخی روستای قاسم آباد به طول چهار كیلومتر، ارتفاع بیشتر از سه متر و عرض بیشتر از دو متر بعنوان عریض ترین قنات دنیا شناخته شده و سال قبل توسط وزارت میراث فرهنگی ثبت شده است، همین طور مجوز راه اندازی نخستین قنات موزه كشور در كنار این قنات صادر شد و الان نیز در انتظار ثبت جهانی است كه با الحاق این روستا قنات و همه مظاهر آن از بین می رود.
در اجلاس جهانی جاده ابریشم، پیشنهاداتی برای نامزدی ثبت جهانی نظیر هگمتانه، كاروانسراهای همدان، غار علیصدر، تپه تاریخی نوشیجان، سازه های دستكند استان و قنات تاریخی روستای قاسم آباد عنوان شد، اما در این بین تنها برای قنات قاسم آباد، پرونده تهیه شده است.
همانطور كه می دانید آثار پیشنهادی باید نمونه برجسته ای از نوعی بنا، مجموعه معماری، فناوری یا منظره و همین طور سكونتگاه سنتی بشری یا استفاده از زمین كه معرف یك یا چند فرهنگ است، باشد؛ خصوصاً مواقعی كه تحت تأثیر تغییرات برگشت ناپذیر شده است. در مجموع به طرز مستقیم یا ملموس در رابطه با رویدادها یا سنن زندگی افكار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی واجد اهمیت والای جهانی باشد.
بنظر می رسد همه ی این شرایط در اثر تاریخی قنات قاسم آباد وجود دارد و اقبال وزارت میراث فرهنگی نیز به این گزینه بیشتر است. البته قبل از این، 11 رشته قنات در لیست آثار جهانی ثبت شده و بگفته وزیر و معاون میراث فرهنگی، در صورت ارسال پرونده ثبتی قنات روستای قاسم آباد، این اثر تاریخی نیز در آن لیست ثبت خواهد شد و محتمل ترین گزینه ثبت جهانی در استان است.
قنات قاسم آباد با فرهنگ و معیشت كشاورزان روستا و زندگی اجتماعی آنان مرتبط می باشد و از طرف دیگر، شیوه منحصر به فرد تقسیم آب در روستای قاسم آباد و افسانه ها و روایت های مختلف درباره این قنات كه قسمتی از فرهنگ شفاهی منطقه را در خود جای داده، كم نظیر است.
نباید فراموش كرد كه اگر دخل و تصرفی در معماری این قنات یا ساختار اجتماعی مردم پدید بیاوریم، این شانس را از دست خواهیم داد و نمی توان پرونده را برای ثبت جهانی ارسال كرد؛ چون قنات را به نام «روستا» می شناسند و نه شهر، بدین جهت بهتر است هم اكنون از تغییرات ساختاری و اجتماعی در روستا صرف نظر نماییم.
بگفته معاون وزیر میراث فرهنگی، فرآیند ثبت جهانی تا تیرماه سال آینده به طول می انجامد، برای الحاق این روستا حداقل تا سال آینده دست نگه داریم تا در نتیجه این ثبت، نتایج مثبت و باارزش آن هم برای قاسم آباد و هم شهر همدان مثمرثمر باشد.
از شما نمایندگان كه بارها پیگیر دغدغه های هنرمندان، فعالان مدنی و روزنامه نگاران در حوزه میراث طبیعی و فرهنگی بوده اید، درخواست می نماییم تا از این تصمیم غیر كارشناسی جلوگیری كنید و برای به ثمر رسیدن كوشش های مردم روستای قاسم آباد برای ثبت جهانی قنات تلاش و همراهی كنید.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب