گفت وگویی درباره بیمارستان تاریخی وزیری؛
تكاپوی علمای شیعه برای مقابله با بیماری های مسری و وقف درمانی
به گزارش سفرگو حسین عسگری می گوید كه بیمارستان وزیری در سال های شیوع وبا با تلاش شیخ هادی ساخته شد. این بیمارستان نماد تكاپوی علمای شیعه برای مقابله با بیماری های مسری و وقف درمانی است.
به گزارش سفرگو به نقل از مهر، انتشار كرونا در كشور، سبب مشكلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری شد كه لزوم رفتن به تاریخ و تجربیات تاریخی برای اصلاح این مشكلات پیش آمد. خبرگزاری مهر بنابراین به انتشار چند گزارش اقدام نمود كه می توانید این گزارش ها را از نشانی های زیر بخوانید:
سیمای بزرگان در سال های شیوع وبا و تیفوس
بدخواه هم نوعان نباشید تا عمرتان طولانی شود
وبا تا كرونا: از حمام عمومی تا دستكش های رها شده
اما در گزارش سیمای بزرگان در سال های شیوع وبا و تیفوس، درباره سلوك عملی برخی بزرگان همچون شیخ هادی نجم آبادی، از علمای مشهور دوره ناصری و مظفری صحبت به میان آمد. شیخ هادی كه از آزادی خواستار بود و به معلم مشروطه شهرت دارد در سال های انتشار ویروس وبا بیمارستانی هم در تهران ساخت كه متاسفانه این بیمارستان تاریخی الان بسته شده است. شیخ هادی از اصحاب سید جمال الدین اسدآبادی بود و از اولین علمای معاصر كه لزوم توجه به كرامت انسان را گوشزد كرد. در هنگامه شیوع یك ویروس مهلك دیگر در كشور، بر آن شدیم تا یك تجربه تاریخی برای مقابله با ویروس های همه گیر را بازخوانی نماییم و ضمن آن یاد و خاطره شیخ هادی را زنده نگه داریم.
شیخ هادی نجم آبادی فقیه نواندیش دوره قاجار، بعد از وقوع بیماری مهلك و مسری وبا در تابستان ۱۲۷۱ شمسی پیگیری كرد تا از ثلث دارایی میرزا عیسی تفرشی معروف به وزیری كه جانشین حكومت تهران بود، بیمارستانی مردمی در جنوب شهر تهران ساخته شود بنابراین درباره چگونگی و چرایی ساخت بیمارستان وزیری با حسین عسگری، تاریخنگار، گفتگو كردیم. عسگری متولد ۱۳۵۳ در شهر نظرآباد كرج است و مدرك دكتری مدیریت راهبردی دانش دارد. او مدرس دانشگاه، عضو هیات موسس موسسه رخسار قرآن و موسسه فرهنگی و هنری شمیم جوان البرز و نویسنده حدود صد مدخل در دایره المعارف تشیع است.
عسگری نویسنده هفت عنوان كتاب است با عناوین «كتابشناسی ساوجبلاغ»، «نقد دل»، «بیداری دشت كهن»، «علمای مجاهد استان البرز»، «دشتی به وسعت تاریخ»، «كهن دشت» و «روستای ایستا». وی همینطور كتاب «روستازادگان دانشمند» را هم در دست انتشار دارد كه معرفی ۸۲ نفر از بزرگان و نام آوران روستای نجم آباد است. عسگری یكی از معدود پژوهشگرانی است كه به صورت تخصصی بر اندیشه شیخ هادی نجم آبادی كار كرده است.
عسگری درباره فعالیتهای شیخ هادی به نفع مردم در سال های شیوع وبا اظهار داشت: آیت الله حاج شیخ هادی نجم آبادی قرآن پژوه و فقیه نواندیش دوره قاجار، بعد از وقوع بیماری مهلك و مسری وبا در تابستان ۱۲۷۱ شمسی پیگیری كرد تا از ثلث دارایی میرزا عیسی تفرشی معروف به وزیری كه جانشین حكومت تهران بود، بیمارستانی مردمی در جنوب شهر تهران ساخته شود.
وی اضافه كرد: میرزا عیسی وزیر وقتی گرفتار بیماری وبا بود و بنابراین هم از شیخ هادی درخواست نمود كه این بیمارستان را بسازد. برخی منابع بر این نظرند كه شیخ ایده تاسیس این بیمارستان را به ذهن میرزا عیسی انداخت. به نوشته عبدالله مستوفی سیاستمدار دوره قاجار و پهلوی اول، در آن سال ها در شهر تهران، مرگ و میر بیماری وبا در یكی دو هفته اول به روزی ۳۰۰ نفر هم رسیده بود.
عسگری افزود: همینطور گرترود بل از همكاران وزیر مختار بریتانیا در ایران، از وبای یاد شده با عنوان سایه مرگ یاد كرده و نوشته كه در بعضی مراكز شهر تهران یك سوم اهالی از بین رفته بودند. میرزا عیسی وزیر و استاد میرزا محمد رضا كلهر (خوشنویس نامی) و خیلی از مردم و نخبگان علمی و فرهنگی آن روزگار، از قربانیان آن اپیدمی وحشتناك بودند.
شیخ هادی كه در سال های تاسیس این بیمارستان در سنین پیری بود، خود و فرزندانش همانند یك كارگر شب و روز برای ساخت آن تلاش می كردند. شیخ هادی در روزگار قاجار، از مدرسه و بیمارستان بعنوان كارخانه های آدم سازی یاد می كرد این مورخ درباره تاریخ ساخت این بیمارستان هم اظهار داشت: ساخت این بیمارستان كه بیشتر به وزیری و كمتر به نجم آبادی مشهور است، در سال ۱۲۷۷ شروع شد و در سال ۱۲۷۹ به پایان رسید. در آن زمان بیمارستان شامل چند اتاق بود كه گنجایش ۱۰ تختخواب را داشت و به دو قسمت طبی و جراحی تقسیم می شد. قسمت جراحی آن زیر نظر پزشكی آلمانی به نام ولف اداره می شد. اولین عمل جراحی این بیمارستان، جراحی آپاندیس بود كه توسط ولف و با حضور آیت الله نجم آبادی در اتاق عمل انجام شد. می گویند شیخ هادی بعد از این جراحی موفق، دو ركعت نماز شكر در بیمارستان به جای آورد.
نویسنده كتاب «دشتی به وسعت تاریخ» درباره نگاه ویژه شیخ هادی نجم آبادی به ساخت بیمارستان و مدرسه، افزود: شیخ هادی كه در سال های تاسیس این بیمارستان در سنین پیری بود، خود و فرزندانش همانند یك كارگر شب و روز برای ساخت آن تلاش می كردند. شیخ هادی در روزگار قاجار، از مدرسه و بیمارستان بعنوان كارخانه های آدم سازی یاد می كرد.
وی همینطور به تعیین موقوفاتی برای اداره بیمارستان وزیری توسط شیخ هادی اشاره نمود و اظهار داشت: آیت الله نجم آبادی برای اداره این بیمارستان موقوفاتی در شهر تهران و همینطور نزدیكی اشتهارد از توابع استان البرز ایجاد كرد كه به صحت آباد مشهور است. متاسفانه دو سال بعد از آغاز فعالیت بیمارستان، شیخ هادی بر اثر كهولت سن درگذشت اما تولیت بیمارستان در خاندان نجم آبادی كه ریشه در شهرستان نظرآباد از توابع استان البرز دارند، ادامه پیدا كرد.
عسگری در انتها اظهار داشت: تاسف بیشتر اینكه از سال ۱۳۷۴ به علل نامعلوم حتی درمانگاه این بیمارستان قدیمی هم تعطیل شد. پیشنهاد می كنم كه با حمایت و همكاری وزارتخانه های بهداشت و میراث فرهنگی، این اثر پرارزش تاریخی كه نماد «وقف درمانی» در ایران و نمونه ای از تكاپوهای عقلانی و انسانی علمای شیعه به هنگام بروز اتفاقات سخت و ناگوار همانند بیماری های مسری است، به شكل مناسبی حفظ و نگهداری شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب