یاداشت مهمان؛
صنایع دستی را در برنامه هفتم توسعه ببینید
دلیلهای افول صنایع دستی گوناگون هستند، اما ضعف جایگاه حقوقی، به ویژه در ساختار برنامه های پنج ساله توسعه یکی از فاکتورهای مهم و غیر قابل انکار در کم رنگ شدن این حوزه در ساختار مدیریت فرهنگی بوده است.
به گزارش سفرگو به نقل از مهر، حجت اله مرادخانی پژوهشگر صنایع دستی و مدرس دانشگاه در یادداشتی که آنرا در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد نوشت: برنامه های پنج ساله توسعه یکی از اسناد بالادستی مهم و از زمینه های حقوقی اصلی در روندهای توسعه ایران شمرده می شود که برمبنای آن می توان با نگاهی کوتاه مدت و میان مدت در صورت تحقق احکام قانونی آن شرایط را پیش بینی و تحلیل کرد. سندی تعیین کننده که تأثیرات مستقیمی در تدوین قوانین بودجه سالانه کشور دارد و حوزه های مختلف به فراخور جایگاهشان در برنامه پنج ساله توسعه از اعتبارات حقوقی و بودجه ای لازم برای تحقق برنامه های خود برخوردار می شوند.
صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در یک دهه اخیر به جهت عدم توجه متولیان به اهمیت برنامه های پنج ساله توسعه، جایگاه کم رنگ و ضعیفی در احکام این سند بالادستی داشته و در نتیجه در برنامه پنج ساله پنجم و ششم تصویر مبهمی داشته است. مقوله ای که در عمل نیز سبب شده تا در بازه زمانی اجرای این دو برنامه گذشته، این هنر صنعت مهم ایران، سیری تنزلی در وجوه مختلف داشته باشد. البته دلیلهای افول صنایع دستی در کشور ما گوناگون هستند، اما ضعف جایگاه حقوقی، به ویژه در ساختار برنامه های پنج ساله توسعه یکی از فاکتورهای مهم و غیر قابل انکار در کم رنگ شدن این حوزه در ساختار مدیریت فرهنگی کشور بوده است.
در مقطع زمانی فعلی و در بزنگاهی که احکام برنامه هفتم توسعه درحال تدوین و بررسی است، حمایت و توجه نهادهای مختلف مانند مجلس شورای اسلامی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، وزرات میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی و دیگر نهادهای متولی در روند تدوین و تصویب احکام برنامه هفتم توسعه، به حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی ضرورت دارد.
به عبارت دیگر این ساختارهای قانونگذار و اجرائی کشور به جهت اینکه در سالهای پیش رو بتوانند با اتکا به ظرفیت های صنایع دستی در زمینه توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال، موفق عمل کرده و از شعارهای رایج عبور کنند و اتفاق عملی برای جامعه و کشور رقم بزنند، حالا باید دست به کار شوند. در شرایطی که وضعیت صنایع دستی در عالم واقعیت و برخلاف آمارها و تصویرسازی های غیرواقعی به وجود آمده در چند سال اخیر، چندان حال خوبی ندارد و باید به داد این هنر صنعت کهن و غنی رسید.
تدوین و ابلاغ احکام جامع و حامی صنایع دستی و هنرهای سنتی با نگرش رفع موانع موجود، خواهد توانست تا حدی وضعیت نابسامان به وجود آمده را به ثبات برساند و سپس اقدامات لازم برای حل مشکلات موجود و فعلیت باردیگر قابلیت های اقتصادی و اجتماعی صنایع دستی مهیا کرد. در این راه بنظر می رسد متولیان امر برای انسجام بخشی به فعالیت ها و شفاف سازی وضعیت و قابلیت های موجود صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران، در احکام برنامه هفتم توسعه پیش بینی های لازم را صورت دهند.
از جمله این موارد می توان به ایجاد سامانه جامع اطلاعات و آمار صنایع دستی ایران اشاره نمود تا به کمک آن دانش و اطلاعات این حوزه بطور علمی و اصولی گردآوری، تبیین و در اختیار پژوهشگران، سرمایه گذاران و فعالان صنایع دستی قرار گیرد. همین طور پرداختن به زیرساخت های لازم برای تحقیق و پژوهش در زمینه های مختلف صنایع دستی و هنرهای سنتی امری حیاتی باشد.
از این رو بنظر می رسد تأسیس پژوهشکده صنایع دستی و هنرهای سنتی در ساختار پژوهشگاه میراث فرهنگی از دیگر موارد با اهمیت می باشد که می تواند در متن برنامه هفتم تبدیل به یک تکلیف قانونی برای دولت شود. این در حالیست که حالا فقط یک گروه پژوهشی هنرهای سنتی در پژوهشگاه میراث فرهنگی وجود دارد که اغلب آنرا با اسم پژوهشکده هنرهای سنتی می شناسند.
از سوی دیگر صنایع دستی با وجود تنوع و گستردگی در پهنه جغرافیایی و فرهنگی ایران و پیشینه درخشانی که دارد هنوز یک سند استراتژیک در سطح ملی ندارد و لازم است که در متن برنامه هفته توسعه دولت محترم مکلف شود تا در سال نخست اجرای برنامه هفتم، سند استراتژیک توسعه صنایع دستی ایران را تدوین کند. سندی که با مشارکت پژوهشگران، اساتید و صاحبنظران صنایع دستی تدوین شود و می تواند بستری امن برای برنامه ریزی و برداشتن گام های درست بعدی در این عرصه باشد. مقوله ای که خواهد توانست از اقدامات هیجانی و سلیقه ای در مدیریت صنایع دستی کشور تا حدود زیادی پیشگیری کند.
رفع موانع قانونی توسعه صادرات صنایع دستی، ارتقا و بهبود اعتبارات بودجه ای و نیز تقویت نیروی انسانی متخصص در بدنه اجرائی صنایع دستی و هنرهای سنتی و الزام همه دستگاهها بر اجرای قوانین مربوط به این عرصه، نظیر قانون پشتیبانی از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی از دیگر مواردی است که اهتمام مؤلفان احکام برنامه هفتم توسعه نسبت به آنها می تواند تأثیرات محسوسی در حل مشکلات صنایع دستی و هنرهای سنتی در سالهای اجرای برنامه هفتم توسعه داشته باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب