بحران گردشگری و انتقاد از ۳ وزارتخانه
سفرگو: فعالان گردشگری با انتقاد از عملکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دوران کرونا، سیاست وزارتخانه های امور خارجه و بهداشت را در محدود کردن ویزای ایران به چالش کشیدند و از رها کردن نیروهای متخصص گردشگری به حال خود گله کردند.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، کوچ بزرگ متخصصان گردشگری، وام های حمایتی که به بدهکاری کلان گردشگری تبدیل گشته، دخالت های بخش دولتی در امور بخش خصوصی، واگذاری مسؤولیت نمایشگاه های خارجی با دستور حاکمیتی، ماجرای مقاومت بدنه وزارت خارجه با لغو ویزای ایران برای عمان و بی توجهی به گردشگری همچون مباحث و دغدغه هایی بود که فعالان گردشگری در گفت وگویی حدودا پنج ساعته در کلاب هاوس، با حضور برخی از رؤسای تشکل های خصوصی به بحث گذاشتند. در این گفت وگوی چالشی، مدیرعامل کانون جهانگردی و اتومبیلرانی به صورتی تنها مدیر دولتی حاضر بود که خود نیز نسبت به بی توجهی های حاکمیت به موضوع گردشگری انتقاد نمود.
امیدوارم یک رفت و روب اساسی انجام دهیم
حرمت الله رفیعی ـ رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ در این گفت و گو که با موضوع «کوچ شغلی متخصصان گردشگری» برگزار شد، تخمینی اظهار داشت: مجموع نیروی انسانی که مستقیم در گردشگری شاغل است احیانا به بالای ۱۲۰ هزار نفر برسد که حالا نیمی از آنها از صنعت توریسم خارج شده اند. ما بیشتر از ۵۰ درصد نیروی شاغل مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت را از دست داده ایم که بازگرداندن آنها سخت خواهد بود. تقاضای ما این است که اجازه دهند بخش خصوصی کار کند. تشکل های خصوصی هم باید توجه نمایند تا ید واحد نشوند نمی توانند کاری را از پیش ببرند.
او افزود: گردشگری لطمه بزرگی خورده، در همه دنیا از آن حمایت شده است، ولی اینجا پای این صنعت را گرفته ایم و کشان کشان می بریم که زخم دیگری به آن وارد شود.
رفیعی همین طور از ورود و نفوذ بخش های غیرمرتبط به حوزه گردشگری انتقاد نمود و با اشاره به توافق وزارت امور خارجه و وزارت بهداشت برای برخورد انحصاری در صدرو ویزای ایران و محدود کردن آن فقط به بیماران خارجی، اظهار نمود: صدور ویزای توریستی بیشتر از یک سال است که متوقف شده و درحال حاضر ویزا فقط برای شرکت های تسهیل گر وزارت بهداشت صادر می شود. بررسی کنید افرادی که ویزای درمانی ایران را درخواست کرده اند، برای چه به ایران آمده اند. امیدوارم روزی در محکمه ای پاسخگو باشند.
آیا همه آن دغدغه هایی که وزارت بهداشت برای بیمار خارجی دارد و از قبل تا پس از سفر، وضعیت او را رصد می کند، برای بیمار ایرانی هم دارد؟ وی افزود: به بهانه اسامی مختلفی که روی گردشگری گذاشته اند، همه دستگاهها وارد این حوزه شده اند؛ از وزارت ورزش گرفته تا بهداشت. هر گردشگری که به ایران می آید اساسا برای سلامت روان خود سفر کرده، پس یعنی کار آنرا باید وزارت بهداشت انجام دهد!؟ این دخالت ها مخل درآمد اقتصادی گردشگری و معضلی برای ما شده است.
او با اشاره به اظهارات رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت در همایش دانشگاه امام صادق درباره پروسه جذب بیمار خارجی، اظهار نمود: آیا همه آن دغدغه هایی که وزارت بهداشت برای بیمار خارجی دارد و از قبل تا پس از سفر، وضعیت او را رصد می کند، برای بیمار ایرانی هم دارد؟
رفیعی مدعی شد: شواهد و گزارش ها نشان میدهد این وزارتخانه بیشتر دنبال کسب وکار و منافع مادی خود است.
او عملکرد معاونت گردشگری در دوران کرونا را نیز به نقد کشید و بیان کرد: به نظرم این معاونت دغدغه ای برای کار ندارد و اتفاقا دنبال آینده کاری خود با آخر عمر دولت می باشد. متاسفانه در این دوران سخت، به اندازه ارزنی به گردشگری کمک نشده است. چه حمایتی کردند؟ چه وامی دادند؟ همه بدهکارتر شده اند. از اول هم گفته بودم که این وام عده ای سودجو را پروار می کند. قبول داریم که متولی توان حمایت ندارد. به هر حال، باید این یکی دو ماه را صبر نماییم و امیدواریم جاروی خوبی دستمان باشد تا بعد یک رفت و روب اساسی انجام دهیم.
او سپس با این شعر که «گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من/ آنچه البته به جایی نرسد فریاد است»، اظهار داشت: ما نباید از دولت خواهش نماییم که به گردشگری کمک نماید، بخش خصوصی باید دستور بدهد، با استدعا کار پیش نمی رود. تا بخش خصوصی به این نتجیه نرسد که ولی نعمت گردشگری می باشد، وضع تغییر نمی کند و همه وزارتخانه ها برای ما تصمیم می گیرند.
بی توجهی حاکمیت به گردشگری
حسین اربابی ـ مدیرعامل کانون جهان گردی و اتومبیل رانی ـ که جزو مجموعه های اقماری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به شمار می آید، در دفاع از عملکرد این وزارتخانه در دوران کرونا با بیان اینکه هر کاری از دست این وزیر میراث فرهنگی و گردشگری برآمده انجام داده است، مشکل را متوجه بی توجهی حاکمیت به صنعت توریسم دانست و با ذکر یک مثال اظهار داشت: زمانی که می خواستیم ویزای ایران را برای عمان لغو نماییم، به شدت با بدنه وزارت امور خارجه درگیر بودیم، چون اعتقادی به این کار نداشت و عاقبت آقای ظریف و مونسان پشت درهای بسته، تفاهم نامه لغو ویزای ایران برای عمان را امضا کردند.
او افزود: تجربه ما نشان میدهد در مجموعه حاکمیتی هیچ اولویتی برای گردشگری وجود ندارد. همه می دانند کسب وکار گردشگری خراب است، اما آیا سازمان تامین اجتماعی از حق بیمه کارمندان می گذرد؟ وقتی گفته می شود تعطیل کنید آیا دولت حاضر است درآمد بخش تعطیل گردشگری را تامین کند؟ واقعیت این است که اهمیتی ندارد. زمانی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی متوجه شدیم همه دستگاهها از صندوق توسعه ملی برداشت می کنند، ما هم گزارشی در حوزه خود تهیه کردیم و گفتیم اگر یک میلیارد یورو در این صنعت تزریق شود خیلی از مشکلات را می توان حل کرد، اما آن درخواست ما در پیچ و خم آب و برق و نان گم شد. وقتی برنامه ششم توسعه را آماده کردند، هیچ اثری از گردشگری نبود، با کمک یکسری دلسوز صنعت توریسم، چند ماده به این سند افزوده شد.
زمانی که می خواستیم ویزای ایران را برای عمان لغو نماییم، به شدت با بدنه وزارت امور خارجه درگیر بودیم، چون اعتقادی به این کار نداشت و عاقبت آقای ظریف و مونسان پشت درهای بسته، تفاهم نامه لغو ویزای ایران برای عمان را امضا کردنداربابی نقد ظریفی هم به بخش خصوصی کرد و اضافه کرد: این بخش تنها است. وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، دولت می باشد، یک توریست هم وارد نکرده. ما حلقه مفقوده داریم، با این وجود فکر می نماییم سیاست مان عالی بوده است. این حلقه مفقوده در ارتباط با بخش خصوصی است. اعتقادم بر این است که سیستم معیوب است و بخش خصوصی از آنچه هست باید قوی تر شود تا بر دولت غالب شود. بخش خصوصی گردشگری باید رشد کند.
رفیعی ـ رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ در ادامه این اظهارات که با واکنش تند فعالان بخش خصوصی حاضر در این گفت و گو مواجه گردید، اظهار داشت: دولت اجازه نمی دهد بخش خصوصی بلند شود. همه گرفتاری ما از این است. پای ما را گرفته اند و اجازه نمی دهند بلند شویم. یک جا را درست می نماییم، در جای دیگر سنگ می اندازند. همین دولت که به بخش خصوصی انتقاد می کند چرا بیشتر توریست از کشور خارج می کند، مگر خودش مجوزهای آژانس ها را نداده است؟ خودش ۹۹.۵ درصد آژانس ها را خروجی کار کرده و نیم درصد را ورودی کار کرده است، حالا که سه هزار آژانس بنا به سیاست غلط بخش دولتی، در گردشگری خروجی فعال شده اند، ایراد می گیرد. دولت عامل این اتفاق بوده، نه بخش خصوصی.
اربابی هم در پاسخ اظهار داشت: اصلا همین پافشاری و مطالبه گری بخش خصوصی سبب شده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بخشنامه مربوط به صدور مجوز را اصلاح نماید و پروسه صدور مجوز آژانس را تغییر دهد. وقتی مطالبه از طرف بخش خصوصی قوی باشد، دولت در مقابل مجبور به سر خم کردن است.
رفیعی به این اقدام هم اعتراض کرد و سوال پرسید بخش خصوصی کجای تدوین چنین بخشنامه ای بوده است، و در ادامه اظهار داشت: زمانی که برنامه گردشگری را به مجلس دادند، این نمایندگان مجلس بودند که به بخش خصوصی خبر دادند. آن برنامه از نظر ما هیچ ارزشی ندارد، وقتی در تدوین آن هیچ نظری از ما گرفته نشده است.
ابراهیم پورفرج ـ رئیس هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران ـ نیز در ادامه درباره دخالت دولت در گردشگری، اظهار داشت: زمانی برگزاری نمایشگاه های خارجی بین کانون جهانگردی و اتومبیلرانی و این جامعه تقسیم مسؤولیت شده بود، اما چرا سال ۹۸ با زور و دستور حاکمیتی همان چند نمایشگاه را از ما گرفتند و به یک شرکت دیگر دادند، نمایشگاه هم برگزار نشد و پول آژانس ها را هم پس از دو سال هنوز برنگردانده اند. این همان دخالتی است که پای ما را گرفته.
بعد از ۴۰ سال چه پیش بینی هایی برای مدیریت بحران شده؟
سهراب شرفی از اتاق تجاری استان فارس نیز اظهار داشت: بخش خصوصی به اندازه ای که قوانین اجازه داده، سرمایه گزاری نموده است. این وزارتخانه است که از ابزار و دانش باید استفاده نماید. وزارتخانه ای که نمی داند چگونه از ابزار موجود استفاده نماید، وجودش چه معنایی دارد؟ وزارتخانه باید در بدنه دولت قدرت داشته باشد که جریان را هدایت کند. این وزارتخانه که تازه متولد شده و گرفتار پیچیدگی های چند ده ساله نیست، از آن انتظار می رود در مجلس با قدرت و شهرت بیشتری حضور پیدا کند و بتواند صنایع دیگر را قانع کند که روی گردشگری تاثیر بگذارند.
او استراتژی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را زیر سوال برد و اضافه کرد: از زمانی که سازمان به وزارت تبدیل گشته هیچ برنامه و استراتژی توسعه ای نداشته و تحولی ایجاد نکرده است. اگر ۵۰ درصد آن نگاهی که در ترکیه و مالزی به گردشگری دارند، در ایران وجود داشت وضع ما اینگونه نبود و این صنعتِ باارزش به کما نمی رفت.
محمدرضا اکبری ـ کارشناس ارشد و پژوهشگر گردشگری ـ نیز این سوال را پرسید که پس از گذشت ۴۰ سال چه پیش بینی هایی برای مدیریت بحران در گردشگری شده است، و در ادامه اظهار داشت: اگرچه سند استراتژیک توسعه گردشگری اوایل همه گیری کرونا تصویب گردید، ولی متاسفانه در آن، برنامه ای برای مدیریت بحران درنظر گرفته نشده است، چه از جانب بخش خصوصی و دولتی. ما سال هاست در حوزه گردشگری کار می نماییم و همیشه نقد کرده ایم حالا باید راه کاری برای خروج از بحران داشته باشیم.
آقای نمکی مسؤول دفاع از گردشگری نیست. این مساله به ما برمی گردد، تا کنون به کجا برنامه داده ایم و حقانیت خود را به چه صورت اثبات نموده ایم که اگر مردم سفر بروند به مشکل برنمی خوریماو درباره مطالبه بخش خصوصی برای مذاکره با ستاد ملی کرونا با هدف تغییر سیاست ها، اظهار نمود: وظیفه وزیر بهداشت دفاع از بهداشت کشور است، آقای نمکی مسؤول دفاع از گردشگری نیست. این مساله به ما برمی گردد که تا کنون به کجا برنامه داده ایم و حقانیت خود را به چه صورت اثبات نموده ایم که اگر مردم سفر بروند به مشکل برنمی خوریم. اگر برنامه داشتیم می توانستیم آنها را قانع نماییم.
محمدرضا پوینده، مدیرعامل گروه هتل های ایرانگردی و جهانگردی متعلق به سازمان تامین اجتماعی نیز درباره تعطیلی و بیکاری گسترده در گردشگری، اظهار نمود: وزارت بهداشت تصویر درستی از گردشگری ندارد، چرا سایر صنایع شاهد تعطیلی های گسترده نبودند، چون در سطح حاکمیت و دولت جایگاه تعریف شده ای دارند که حتی وزارت بهداشت هم نمی تواند مانع آنها شود.
او همین طور تبلیغات و بازاریابی گردشگری را نقطه صفر دانست و با طرح این سوال که در دوران کرونا، کدام دستگاه چه بازاریابی ای داشته است، اظهار داشت: بازاریابی گردشگری به حضور چند نمایشگاه خارجی و شرکت انحصاری ۱۰۰ آژانس واردکننده گردشگر محدود شده است. گردشگری باید به گفتمان ملی تبدیل گردد.
پورفرج، رئیس هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران در پاسخ به این اظهارنظر اظهار داشت: ما سالی ۱۱ نمایشگاه خارجی می رویم که پول آنرا خودمان می دهیم. دو سال پیش وزیر میراث فرهنگی و گردشگری گفت پول زمین را می دهد و ما غرفه را برپا نماییم. وقتی نمایشگاه انجام شد و هزینه صرف شده را مطالبه کردیم، پول را ندادند. بازاریابی گردشگری وسیع تر از نمایشگاه است. برخی از آژانس ها سالی ۲۰ سفر می روند تا شرکت خارجی را ببینند و گفت و گو کنند. نمایشگاه فقط یکی از ابزارهای کار ما است. بخش دولتی این را بداند، نمایشگاه ابزار خوبی برای بازاریابی گردشگری می باشد. آیا در آلمان همه ۲۰۰ کشور که در نمایشگاه شرکت می کنند، اشتباه کرده اند و فقط ما درست فکر می نماییم که حضور در نمایشگاه های بین المللی را زیر سوال می بریم!؟
خروج ۹۰ درصد راننده ها از صنعت گردشگری
حسین بهرامی، مدیر یک شرکت خدمات حمل و نقل توریستی هم با اشاره به موضوع این گفت و گو، اظهار نمود: از یک سال پیش، ۹۰ درصد نیروهای شاغل در بخش حمل و نقل گردشگری تغییر حرفه داده اند، وامی هم به این بخش تعلق نگرفته است. بیشتر ماشین ها هم اقساطی بودند که فقط سه ماه تعویق در پرداخت وام داشتند. این صنف که یادی هم از آن نمی گردد، با همه زحمتی که برای آموزش راننده های ترمینالی آن کشیده بودیم، از بین رفته است.
سهند عقدایی، عضو جامعه تورگردانان نیز با اشاره به دغدغه جهانی برای افزایش حجم تقاضای سفر در سال ۲۰۲۲، اظهار داشت: محرومیت مردم از سفر به مدت دو سال، واکسیناسیون و بازگشت به برجام، مجموعه عواملی است که احتمال افزایش تقاضا برای سفر به ایران را در ماه های ابتدایی سال ۲۰۲۲ مطرح کرده و به تبع آن، این نگرانی وجود دارد که با بی برنامگی اتفاقات سال ۹۲ تکرار نشود، که قیمت هتل ها با سرازیر شدن گردشگران به ایران، یکباره افزایش شایان توجهی پیدا کند و از طرفی، با کمبود زنجیره تامین خدمات مواجه شویم. باید از حالا فکری برای آینده داشته باشیم.
همین طور علیرضا رییسی ـ عضو جامعه هتلداران اصفهان ـ نگاهی داشت به محدودیت هایی که در این استان بر اثر تصمیم های سلیقه ای اعمال شده است و اظهار داشت: اگرچه هتل ها در یک سال قبل پروتکل ها را به درستی رعایت کردند و حتی کارت ایمنی تهیه شده، ولی متاسفانه اداره بهداشت با سیستم گردشگری جنگ دارد. از طرفی، اقساط وام ها که امهال نشد، مشکلات عدیده ای را به وجود آورده است. اداره برق هم اگر یک ماه پول نگیرد، سریع برق هتل را قطع می کند. حمایت ها فقط در حد شعار بوده است.
اقساط وام که امهال نشد، پول برق را هم ندهیم سریع برق را قطع می کند. چه حمایتی شده؟ فقط در حد شعار بودهامیرمسعود لوافان، عضو دیگر جامعه هتلداران اصفهان نیز این سوال را بیان کرد که پس از کوچ متخصصان گردشگری چه اتفاقی خواهد افتاد و پروژه هایی که در پایه متوقف شده چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، و در ادامه اظهار داشت: وزیری که در آینده می آید لطف کند کاری با تشکل های خصوصی گردشگری نداشته باشد و اجازه دهد کار نماییم.
او با اشاره به توقف آموزش ها خصوصاً در هتل ها همزمان با شیوع کرونا و کاهش تقاضا برای تحصیل در رشته های دانشگاهی گردشگری افزود: واکسن برای گردشگری خیلی مهمست و مشاغل این حوزه باید در اولویت قرار گیرند. چرا کارشناسِ هتل نباید واکسن بزند اما همان نیرو وقتی به کارخانه کنسروسازی می رود، واکسن می زند. وقتی همکاران ما می بینند در این عرصه آینده ای نیست، برای خروج از آن تردید نمی کنند.
محمدابراهیم لاریجانی ـ مدیرکل اسبق دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری ـ هم درباره خروج نیروهای متخصص از گردشگری، اظهار داشت: شنیده ام تعدادی از نیروها در املاک مسکن مشغول شده اند و کسی را که طعم پول املاک را چشیده باشد مگر می شود به گردشگری برگرداند؟
او همین طور خواست درباره افرادی که در بخش دولتی مانع فعالیت بخش خصوصی شده اند شفاف تر صحبت شود و اظهار داشت: بخش خصوصی از یک طرف از حمایت های دولت تشکر می کند و از جانب دیگر آنرا عامل نفاق می داند. شفاف بگوید آن هایی که دست و پای این بخش را بسته اند چه کسانی هستند.
فرید جواهرزاده، رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران و دکترای اقتصاد گردشگری نیز اظهار داشت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در موضوع کرونا بسیار منفعل عمل کرد، اما تشکل ها چه کار شایسته ای انجام دادند؟ در تشکل ها یک دستی و یک صدایی نداشتیم. چرا وقتی وام حمایتی کرونا را دادند با علم به مشکلات بعد، بنگاه ها زیر بار آن تسهیلات رفتند و مقاومت نکردند؟
او درباره پیشنهاد انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توسط بخش خصوصی، بیان کرد: وزیر گردشگری باید از حالت شعاری بیرون رود. تا وقتی گردشگری برای دولت دغدغه و اولویت نیست، وزیر چه از بیرون و یا دورن باشد، فرقی نمی کند.
عطا فرزام از فعالان گردشگری هم درخواست نمود انتظاری از بخش دولتی نداشته باشند و روی آینده متمرکز شوند، چونکه مذاکرات برجام، تغییراتی را در حجم تقاضای سفر به ایران به وجود آورده است. او اظهار داشت: باید آمادگی پذیرش را پیدا نماییم. جدی فکر نماییم اگر با رشد زیاد توریست مواجه شدیم چه کنیم؟ اگر همان اتفاق برجام در سال ۹۲ باردیگر تکرار شود چه برنامه ای داریم؟
همین طور هومر برقانی، نماینده بازاریابی وازت گردشگری تایلند در ایران پیشنهاد کرد روی ظرفیت گردشگری ایران بیشتر کار شود، در شرایطی که از دولت نمی توان انتظار حمایت و کمک داشت، همانطور که در چهار دهه اخیر کاری برای این صنعت نکرده است. بخش خصوصی فکری به حال گردشگری کند.
پیشنهاد استفاده از سهمیه ویزای تجاری در وضعیت توقف صدور ویزای توریستی برای برگزاری تورهای آشناسازی، خلاء آمار نیروی شاغل در گردشگری که سنجش اثر اقتصادی این صنعت را بی اعتبار کرده است، برنامه بخش خصوصی برای واکسیناسیون نیروی انسانی شاغل در این عرصه خارج از برنامه دولت، دستمزد راهنمایان و کوشش برای انتخاب وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در کابینه بعدی توسط بخش خصوصی، از دیگر پیشنهادها و مباحثی بود که از طرف دیگر فعالان گردشگری عنوان شد.
منبع: safargoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب