یادداشت میهمان،
لزوم بازبینی در تعطیلات برای تقویت گردشگری در پسا كرونا
سفرگو: باتوجه به چالش های کشورمان در مقابل پیشرفت، لزوم تغییر در بعضی رویکردها و بهره گیری از پیشران های قوی مانند گردشگری پایدار، می تواند اهرمی مؤثر بر کاهش میزان اثربخشی بحران ها باشد.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ محمد جهانشاهی، کارشناس گردشگری و عضو انجمن بین الملی اکوتوریسم در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده؛ نوشته است: «جمعیت ایران تنها تا حدود سال ۱۴۱۵ در پنجره جمعیتی قرار دارد که باتوجه به اهمیت این شاخص مهم که جمعیت جوان و پویای کشور را در بر می گیرد و فرصت طلایی برای پیشرفت و توسعه هر کشوری به حساب می آید، کاهش نرخ باروری و روند رو به رشد سالمندی جمعیت طی سه دهه آینده نگرانی های جدی را برای ما در پی دارد. در سویی دیگر بحران کمبود منابع آبی باتوجه به کاهش نزولات جوی و عوامل انسانی موجب خالی شدن بخش زیادی از منابع سفره آب زیرزمینی شده، جایی که بیش از ۶۰ درصد نیاز آب آشامیدنی کشور و ۹۰ درصد نیازهای آبی کشاورزی را در بر می گیرد، حوزه ای که یک چهارم جمعیت شاغل و ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی را شامل می شود و بیش از ۶۰ درصد نیاز غذایی کشور را تامین می کند. در همین شرایط آلودگی های زیست محیطی خصوصاً در شهرها و کانون های جمعیتی خود از دیگر چالش هایی است که کشور ما سالانه هزینه های زیادی را در این رابطه متحمل می شود. عاملی که بین ۳ تا ۷ درصد تولید ناخالص داخلی کشورها را در جهت رفع و مبارزه با آن می بلعد.
بر اساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۸ اگر از غلظت فعلی هوای تهران که ۳۲ میکروگرم بر مترمکعب است به ۱۰ میکروگرم بر مترمکعب برسد سالیانه بیش از یک میلیارد و هشتصد میلیون دلار بابت خسارت های اقتصادی و پیشگیری و درمان این شهر صرفه جویی می گردد. اینها قسمتی از چالش هایی است که کشور ما را درگیر خود کرده است. در این شرایط تغییر در بعضی سیاست ها و روندهای حاکم بمنظور اثربخشی بر جهت و سرعت این دست چالش ها الزامی به نظر می آید.
توسعه صنعت گردشگری با توجه به این که بخش عمده آنرا کسب و کارهای خیلی کوچک (میکرو) و کوچک در بر می گیرند و همین طور بواسطه ظرفیت ها و منابع گسترده تاریخی، طبیعی و فرهنگی در گوشه و کنار کشور خصوصاً در خارج از شهرها و تغییرات اجتماعی جامعه ایرانی طی سالهای اخیر که افزایش سفر به مناطق روستایی و گسترش مقاصد سفرهای داخلی را در پی داشته با در نظر گرفتن سرعت و میزان ارزآوری آن در اقتصاد کشور، یکی از مهم ترین رویکرد های نوین مدیریت در کلان محسوب می گردد. نگاهی که توجه جدی و آینده پژوهانه به آن می تواند علاوه بر افزایش فرصت های شغلی و گردش مالی بیشتر در داخل کشور نقش جدی در کاهش عوامل اثربخش در کندی نرخ رشد جمعیت داشته باشد و همین طور بعنوان یک فعالیت مکمل برای بخش کشاورزی عاملی برای تقویت بخش های مولد کشور همچون روستاها و معیشت پایدار روستاییان قلمداد شود.
فعالیت بیش از ۲۰۰۰ اقامت گاه روستایی و بوم گردی و صدها هزار صنعتگر و تولید کننده صنایع دستی در خارج از محیط های شهری تنها قسمتی از این ظرفیت ها است. امروزه نقش کسب و کارهای کوچک) ۵ تا ۱۰ نفره (در اقتصاد جهانی بعنوان پایه و ستون قلمداد می شود و آمارها در بسیاری کشورهای توسعه یافته یا درحال توسعه نشان دهنده سهم فوق العاده این دست فعالیت ها در توسعه و پیشبرد کشورهاست تا جایی که در استرالیا بیش از ۸۹ درصد کسب وکارها را در بر می گیرد یا در فیلیپین که این عدد به بالای ۸۹ درصد از کل کسب و کارهای کوچک را مشاغل خانگی یا کسب و کارهای خیلی کوچک) کمتر از ۵ نفر (تشکیل می دهند.
بیش از ۸۰ درصد کسب و کارهای گردشگری را بخش های کوچک و خیلی کوچک در بر می گیرد و سهم گردشگری داخلی از کل گردش مالی این صنعت بین ۷۵ تا ۸۰ درصد است و در کنار همه این عوامل از ابعاد گسترده تری می توان به این صنعت بزرگ خدماتی نگاه جدی تری داشت.
یکی از نیازهای اصلی برای تحقق این مهم در کشور ما تغییر در میزان تعطیلات است. تعطیلی بعنوان اختتام هفته و کار نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری دارد و به شکلی مهم ترین عامل بهره برداری و نقش آفرینی آن در جامعه محسوب می گردد. هم اکنون ایران با داشتن تنها یک روز تعطیل در هفته) جمعه (در میان ۱۱۴ کشور جهان که شامل ۵۰ اقتصاد بزرگ و کشورهای با جمعیت غالب مسلمان می شود، صاحب رتبه اول است و تقریباً همه کشورها ۵ روز در هفته را به کار و ۲ روز را به تعطیلی و فراغت جامعه اختصاص داده اند. تعطیلی دو روزه علاوه بر این که موجب افزایش حجم بازار مصرفی و افزایش فروش کالاها و تولیدات داخلی و محلی می گردد فرصتی برای بازیابی هوا و کاهش آلودگی ها می شود.
جمعیت ایران در بیش از ۱۲۵۰ شهر و بیش از ۶۰ هزار منطقه روستایی و عشایری تقسیم شده است و این فرصت خوبی برای توزیع ثروت و تقویت مناطق کمتر توسعه یافته شمرده می شود. حالا یکی از اشکالات جدی پیش روی توسعه گردشگری کشور، عدم توزیع مناسب تعطیلات در طول سال است عاملی که موجب خیلی از مشکلات و معضلات همچون فشار به برخی مقاصد، ایجاد مشکلات زیست محیطی، ایجاد ترافیک و بالا رفتن میزان صدمات جانی و مالی و عدم توسعه متوازن گردد.
در حال حاضر کشور ما با وجود ۲۶ روز تعطیلی مناسبتی، ملی و مذهبی و با احتساب یک روز تعطیلی هفتگی با ۱۰۴ روز تعطیلی جزو کشورهایی با پایین ترین میزان تعطیلی محسوب می گردد عددی که بطور متوسط در دنیا بین ۱۱۷ تا ۱۲۵ روز متغیر است. از سویی دیگر با توجه به این که در خیلی از کشورهای مسلمان و همسایه روزهای جمعه و شنبه تعطیلی دو روزه دارند و بسیاری کشورها هم شنبه و یکشنبه و با در نظر گرفتن تعطیلی جمعه در ایران عملاً بین ۳ تا ۴ روز کارهای اقتصادی و ارتباط تجاری ما با دیگر کشورها قطع می شود و این خود عاملی برای ایجاد محدودیت در بهره گیری از ظرفیت های بخش های مختلف کشور است.
در دهه گذشته مطالعات تطبیقی و بررسی های جدی توسط مرکز پژوهش های مجلس و نهادهای اقتصادی همچون اتاق تجاری و سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری پیرامون این مساله انجام گرفت و تا بررسی در کمیسیون های مجلس هم پیش رفت اما به سبب اختلاف نظرها و عدم پیگیری جدی و مداوم به نتیجه نرسید تا جایی که حتی بحث تغییر یا حذف تبصره ۳ ماده ۸۷ قانون خدمات کشوری که ۴۴ ساعت کار در ۶ روز هفته را مبنا قرار داده هم عنوان شد اما با به انتها رسیدن عمر مجلس نهم پیگیری آن منتفی شد. باتوجه به مطالعات گسترده در جهان حالا کاهش ساعت کار در هفته به میزانی گاه تا ۲۶ ساعت بطورمثال در آلمان یا ۳۹ ساعت در فرانسه تأثیرات اجتماعی و اقتصادی و نقش آن بر افزایش راندمان و راندمان کارکنان و نیز توسعه کسب و کارهای مربوط به بخش هایی چون گردشگری را به خوبی مشاهده کرده اند. تقویت روابط خانوادگی، افزایش نشاط اجتماعی، کاهش آلایندگی و مصرف انرژی و از همه مهم تر موجب یکنواختی بیشتر در نمودار توزیع سفرهای داخلی در کشور می شود.
هفته کار در کشور ما با سنت دین اسلام مطابقت دارد و همچون اکثریت کشورهای اسلامی، روز جمعه روز نماز جماعت و فراغت از کار و توجه بیشتر به خانواده است. تغییر در میزان و زمان تعطیلات اختتام هفته طی ۲۰ سال قبل در بطن تصمیم گیری های کشورهای اسلامی بعنوان یک ضرورت جهت نزدیکی بیشتر با تحولات اقتصادی – اجتماعی بین المللی جدیت پیدا کرد و بنظر می رسد این مهم از منظر و ابعاد مختلف باید در میان مراکز تصمیم ساز کشور ما نیز مورد بحث و گفتگو واقع شود.
با توجه به چالش هایی که کشور ما در مقابل پیشرفت و توسعه خود می بیند، لزوم تغییر در بعضی رویکردها و ایجاد شرایط و بستر مناسب جهت جریان سازی حرکت های جدید و بهره گیری از برخی پیشران های قوی همچون گردشگری پایدار، می تواند بعنوان اهرمی مؤثر بر کاهش میزان اثربخشی برخی بحران ها مورد استفاده قرار گیرد.
حالا که مدیریت کاهش مصرف انرژی، استراتژی تعطیلات دو روزه اختتام هفته را تجربه می کند، زمان مناسبی برای توجه جدی به این تغییر رویکرد است تا مسیر درون زایی اقتصاد کشور، جهش پایداری را تجربه کند. باتوجه به وسعت کشور و تنوع اقلیمی و فرهنگی و نیز جمعیت ۸۵ میلیونی، شاهد حرکت های قابل توجه ای در جریان عرضه و تقاضا و تحرک بازار خواهیم بود و این تغییر بنیادی می تواند، در کوتاه مدت سریع ترین راه برای جبران لطمه های کرونا و در دراز مدت، افزایش سهم خدمات در اقتصاد کشور و تولید ناخالصی داخلی باشد اتفاقی که می تواند ارزش افزوده بیشتری در جامعه و توسط گروه های بیشتری بوجود آورد.»
منبع: سفرگو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب