بزرگداشت مردی كه ایران مدیون اوست
به گزارش سفرگو در مراسم بزرگداشت باقر آیت الله زاده شیرازی از این مورد سخن گفته شد كه مرمت ایران مدوین اوست. همینطور راه اندازی نشان یا جایزه ویژه ای به نام او پیشنهاد داده شد تا كارهای برتر در حوزه میراث فرهنگی این نشان را بگیرند.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كه عصر یكشنبه، ۲۷ مرداد، در آیین دوازدهمین سالگرد درگذشت مرحوم باقر آیت الله زاده شیرازی - پدر مرمت نوین ایران - در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی سخن می گفت، بیان كرد: برای فعالیت های بعدی در حوزه میراث فرهنگی شاید بتوان نشانی ویژه به نام دكتر شیرازی برنامه ریزی كرد تا به یاد او كارهای برتری را كه در این عرصه انجام می شود معرفی نماییم.
وی همینطور به ضرورت انتشار آثار باقی مانده از دكتر شیرازی در سطح جامعه اشاره نمود و اظهار داشت: اگر دوستان و همكاران وی به میراث فرهنگی كمك كنند، این اقدام می تواند به ایجاد یك بنیاد پژوهشی به نام شیرازی منجر شود تا همه كارهایی را كه در این عرصه به انجام شان تمایل داشت عملیاتی نماییم.
وی با بیان این كه محمدباقر آیت الله زاده شیرازی محبوب ترین و مهمترین شخصیت در عرصه میراث فرهنگی است كه باید او را بنیانگذار مرمت علمی و تاریخی در بناهای تاریخی كشور معرفی نمود، او را نگهبان مرزهای فرهنگی كشور دانست.
طالبیان با بیان خاطره ای از عملكرد دكتر شیرازی در زمان تحویل گرفتن ارگ كریمخانی شیراز و ضرورت مرمت روی آن به خصوص درباره یكی از برج های ارگ كه كج شده بود، افزود: او همیشه در تخت جمشید به من می گفت بازسازی در این مكان كفایت نمی كند و باید سراغ حفاظت هم برویم. رویكرد مرمت بعنوان بازسازی را به حفاظت تبدیل می كرد، ازاین رو بسیاری پژوهش های انجام شده بی نظیر می شدند.
او با اشاره به مشكلاتی كه در زمان زلزله بم برای این محوطه جهانی به وجود آمده بود، هم اظهار نمود: در زلزله بم با گرفتاری عجیبی روبه رو بودیم. باید كمك می كردیم تا در كنار تعلیمات انسانی مورد نیاز، حفاظت از محوطه هم مورد توجه باشد. مرحوم شیرازی و دكتر مهریار هر دو با غیرت میراثی و انسانی خود شبانه روز زیر چادرها در حال تحلیل و بررسی سایت بودند. همه مسائل حل شده بود. به خاطر دارم كه تقریباً راهبردهای كلانی را به وجود آورده بودند، باید كنترل می كردیم تا در بم مداخلات سازه عظیم صورت نگیرد.
طالبیان با اشاره به خشتی بودن بخش زیادی از آثار تاریخی كشور افزود: به اعتقاد دكتر شیرازی باید بررسی ها و مطالعات زیادی روی آثار خشتی كشور انجام می شد، بنابراین كنگره معماری شهرسازی را كه یكی از درخواست های مرحوم شیرازی بود، تا كنون در چارچوب چهار كنگره در ۳۱ استان كشور برگزار كرده ایم تا نام شیرازی در همه استان ها بچرخد و خوشبختانه مقالات درجه یكی هم از این كنگره ها به دست آمده اند.
معاون میراث فرهنگی كشور افزود: با عنایت به آمادگی هایی كه از قبل داشتیم تلاش می نماییم تا اردیبهشت آینده در بم زمینه ای را مهیا نماییم تا بار دیگر این كنگره برگزار گردد.
شیرازی دایره المعارف ایران بود
مهدی حجت – بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی و همكار مرحوم دكتر شیرازی – نیز در سخنانی اظهار داشت: آشنایی ام با شیرازی به اوایل انقلاب برمی گردد، در مشهد بنای مهمی را تخریب كرده بودند كه وی در نامه ای به حسن حبیبی - وزیر وقت فرهنگ - از این اتفاق شكایت كرده بود، دكتر حبیبی هم جهت بررسی خانه تخریب شده به مشهد رفت و پس از برگشت از من خواست شیرازی را پیدا كنم. فردای آن روز با او روبه رو شدم، شخصیتی استثنایی كه معتقدم همه خصوصیاتش هدیه الهی به او بود.
او با بیان این كه دكتر شیرازی یك معمار و هنرمند با استعداد ذاتی بود كه در خانواده ای با این خصوصیات پرورش یافته بود، اضافه كرد: در طول ۳۰ سالی كه با او همراه بودم گاهی در همه رفت وآمدهایش از دوران كودكی و زندگی خود می گفت، وقتی در نجف بود تا شكل گرفتن شخصیتش، وقتی وارد دانشكده هنرهای زیبا شد و سفرهای زیادی كه از زمان آغاز كارش به سراسر كشور داشت، او را به مرور به دایره المعارف ایران تبدیل كرد، كسی كه حافظ قرآن بود و به مجالس سیاسی هم رفت و آمد داشت.
حجت با اشاره به حضور مرحوم شیرازی در ایتالیا در دهه ۶۰ برای گذراندن آموزش هایی در زمینه معماری، سینما، مرمت و موسیقی افزود: او كه با آخرین فرمت ها در حوزه مرمت و معماری آشنا شده بود پس از برگشت به ایران، سراغ آثار تاریخی ایران آمد و رئیس حفاظت آثار اصفهان شد، بدین سان شرایط پرورشی اجتماعی و محیطی اطراف را در اختیار گرفت تا آن محوطه را به یك منطقه كاملاً استثنایی تبدیل كند.
مرمتِ ایران مدیون شیرازی است
سیدمحمد بهشتی – رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی – هم در این آیین بزرگداشت اظهار داشت: شیرازی همه عمر به یك مبحث پرداخت و از این شاخه به آن شاخه نپرید، همان گونه كه آخرین جملاتش در زمان حیات سفارش های روز اولش بود. سفارش هایی كه خودش هم به همان دلیل سراغ میراث فرهنگی و حفاظت از آثار تاریخی كشورش رفت. در واقع خیلی از سفارش هایش در وجود، شخصیت و سیره او قابل مشاهده بود.
وی با اشاره به اینكه اگر ۱۵ جلسه دیگر هم برای او برگزار نماییم هیچ كدام حرف تكراری از او نخواهیم زد، افزود: می توان گفت رشته مرمت در ایران مدیون باقر آیت الله زاده شیرازی است، او موثرترین شخصی بود كه تا آخرین روز زندگی اش هنوز شاگردان زیادی داشت و دفتر كارش در ساختمان قوام پر از رساله های دانشجویانی بود كه به صورت مستقیم و غیر مستقیم به آنها كمك می كرد.
بهشتی با بیان این كه شیرازی در تشكیل مركز آموزش عالی میراث فرهنگی هم نقش مهمی داشت، اظهار داشت: دانشگاه هنر اصفهان و دانشگاه آزاد هم از تعلیم و تربیت های وی بی نصیب نبودند. وی در تولید دانش در زمینه تاریخ معماری نقش یگانه ای داشت. برگزاری كنگره های تاریخ معماری در طول سال های مختلف هم همچون اقدامات او بود. تلاش هایی كه برای تعلیم و تربیت و آموزش انجام می داد، مهم بود، به اندازه ای كه تربیت همیشه برای او اهمیت بیشتری از آموزش داشت چون معتقد بود اگر آموزش همراه با تربیت نباشد مضر است.
او با بیان این كه شیرازی به هر جلسه یا دورهمی كه پا می گذاشت بساط همه را از یك صحنه رسمی به یك صحنه تربیتی به هم می ریخت، افزود: این كه چطور درباره یك مبحث بحث علمی نماییم اهمیت داشت، حتی گاهی اوقات بداخلاق ترین فرد آن جمع می شد چون احساس می كرد افرادی هستند كه در آن جمع به تربیت نیاز دارند.
بهشتی اظهار نمود: او معتقد بود یادگیری نشانه ای از مظاهر فرهنگ ایرانی است، خیلی از افراد با آثار تاریخی سر و كار دارند، اما از هر فرصتی استفاده می نمایند تا فرصت ها و فاصله ها را كمتر كنند، یعنی به مثابه یك آینه در هر مسئله فرهنگی نظر می كرد و افراد را تربیت می كرد، بی جهت نبود كه در آن غروب وقت اذان و در محفلی كه همه به خاطر او جمع شده بودند پر كشید و رفت.
چه كاری بهتر از تعمیر مسجد و امامزاده
حسن بلخاری - رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی - هم در سخنانی اظهار نمود: دكتر باقر آیت الله زاده شیرازی كه چند سالی سعادت همكاری با او را در «فرهنگستان هنر» و سه كنگره اول تا سوم «تاریخ معماری و شهرسازی ایران» داشتم، در دانشگاه تهران، معماری خوانده بود (در مقطع كارشناسی ارشد) و در ایتالیا مطالعه و مرمت بناها و بافت های تاریخی را در رساله ای با عنوان حوزه احیای بازار اصفهان بعنوان مركز كهن تجاری و فرهنگی شهر، تحت نظارت و راهنمایی معمار مشهور ایتالیایی دكتر "دِ آنجلیز" (در مقطع دكتری) یعنی همان جمع میان معماری و مرمت به سرانجام رسانده بود.
او با بیان این كه شیرازی از معدود حافظان و مرمت گرانی بود كه عالِم این عرصه بود و مسلط در علم معماری و بنیادهای نظری مرمت و حفاظت و دیدگاه و نگاهی معنوی و عرفانی داشت، اضافه كرد: مرحوم آیت الله زاده شیرازی از آن دسته شریف مردان و اندیشمندانِ خوش سلوك و خوش رفتاری بود كه حقیقتاً مصاحبت با او لذت بخش و از نظر علمی بسیار سودمند بود.
بلخاری به صحبت های شیرازی درباره انتخاب شغلش در دوره جوانی اشاره نمود و به نقل از او گفت؛ «از پدرمان پرسیدیم كه چه كار بكنیم؟ چه حرفه ای را انتخاب كنیم؟ خدا رحمت كند، ایشان گفتند: هر كاری كه خدا را راضی كند بكنید. ما دیدیم كه خُب وقتی كه بزرگ شدیم چه كاری بهتر از مسجد تعمیر كردن و امامزاده مرمت كردن. خُب همین كار را انتخاب كردیم.»
رضا آیت الله زاده شیرازی - فرزند باقر آیت الله زاده شیرازی - هم در سخنانی اظهار داشت: نكوداشت و پاسداشتِ اعتقاد و عشق به وطن یك كار خالصانه است برای همه كسانی كه در حوزه های فرهنگ و ادب كشور در دنیا ماندگار شده اند و ریشه عشق به وطن و كار خالصانه در خون خود داشتند.
او با بیان این كه خوشبختانه حالا اقدامات باارزشی در حال شكل گیری است، افزود: پدرم همیشه از راه ایفای نقش، آموزه های تربیتی اش را به ما منتقل می كرد، اما هیچ گاه این روش انتقال به صورت مستقیم نبود.
وی به جمع آوری مستنداتی درباره ی دكتر شیرازی اشاره نمود و اضافه كرد: با جمع آوری بیشتر آنها، می توان تحربیات او را برای همیشه در اختیار داشت تا علاقه مندان از آنها استفاده كنند.
در این مراسم همینطور كتاب زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی سیدباقر آیت الله زاده شیرازی، معمار، مرمت گر و استاد فقید دانشگاه و چهره ماندگار عرصه معماری از جانب انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی رونمایی گردید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب