گزارش سفرگو؛
چند نكته درباره اتفاقات گورستان دولاب
به گزارش سفرگو بازدید از عملیات انجام شده در گورستان دولاب نشان داده است سنگ فرش خیابان و ایجاد میدان گاه در واقع طرحهایی برای هزینه بودجه است!
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ مدتی پیش خبر رسید که مقرر است شهرداری گورستان دولاب را ساماندهی کند. گورستانی قدیمی که شامل ۵ گورستان کاتولیک، ارامنه، لهستانی ها و… است. از آنجائیکه بسیاری از افراد خاطره ناخوشایندی از ساماندهی گورستان های تاریخی در تهران داشته اند بیم آن رفت این گورستان هم به روزگار قبرستان ابن بابویه و امامزاده عبدالله شهرری شود. طرحی که به نام ساماندهی شروع شد اما در واقع به تخریب و از بین بردن تاریخ نهفته در این گورستان ها منجر گردید.
از آنجا که ۵ گورستان دولاب هر یک در کنار دیگری قرار گرفته و یک فضای باز بین این ۵ گورستان وجود دارد، اعلام نمودند که این فضای باز که مسیر عبور خودرو ها از کوچه پس کوچه های اطراف به خیابان پاسدار گمنام و در نهایت بزرگراه امام علی (ع) است به میدانگاه و پیاده راه تبدیل گردد.
میدانگاهی که هیچ ضرورتی برای حضورش وجود نداشت چون که تردد در آن خیلی زیاد نبود. همین فضا از مدتها قبل بسته شده است یعنی از سر خیابان پیرهادی تا مسیری که به سمت خیابان پاسدار گمنام می رسد سازمان نوسازی شهرداری بسته، تا عملیات عمرانی در آن انجام گیرد حالا زیرسازی این فضا در حال انجام می باشد. سازمان نوسازی مقرر است میدان بسازد. میدانی که بر سر نام آن هم چالش بوجود آمده بود. یک مرتبه به نام میدان صلح و بار دیگر بهشت مریم.
احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران در جریان بررسی کلیات لایحه ساماندهی گورستان های تاریخی شهر تهران همچون گورستان دولاب در صحن شورای شهر تهران با نامگذاری این میدان به نام صلح مخالفت کرد و توضیح داد: معلوم نیست ربط این گورستان با صلح چیست. روس ها در زمان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران، خاک این مملکت را به توبره کشیدند و ایران را اشغال کردند که هنوز هم به همان مناسبت ها یعنی پیروزی در جنگ جهانی دوم اینجا جشن پیروزی می گیرند. یادمان نرود که روس ها آمدند اینجا در تهران جنگیدند نه در مرزهایشان؛ جنگی که تا مرحله تجزیه ایران پیش رفت. بخشی از توطئه تجزیه ایران در دوران پیشه وری و با حمایت حکومت شوروی سابق صورت گرفت. ازاین رو این محل نسبتی با صلح ندارد که بخواهیم این نام را روی آن بگذاریم. در بخشی از این گورستان روس ها و در قسمت های دیگر فرانسوی ها، ایتالیایی ها و لهستانی ها دفن هستند. اینها بخش هایی هستند که افراد و شخصیت های خارجی در آن دفن شده اند. در بخش درگذشتگان داخلی هم هموطنان مسیحی ما هستند که در ساخت و ساز کاخ ها، سنگ تراش و شیشه گران قابلی بودند. یک قسمت دیگر هم مسیحیانی از کشورهای اروپایی هستند که در دوره قاجار به اینجا آمده اند، در همین جا زندگی کرده اند و همین جا از دنیا رفته اند؛ مارکوف؛ معمار مشهور گرجی، تولوزان از نخستین کسانی که بنیان طب نوین ایران را گذاشت، کنت نخستین کسی که شهربانی را راه انداخت و قاعده مند کرد و خیلی های دیگر اینجا دفن شده اند.
مسجد جامعی پیشنهاد دیگری داد که این دفعه دیگران با او مخالفت کردند. او اظهار داشت: ما خدمت مرحوم آقای سید مهدی طباطبایی شخصیت مورد وثوق محله و منطقه رفتیم آنجا درباره ایده هایمان گفتگو کردیم. ایشان پیشنهاد جالبی داد گفت ما در ایران بهشت معصومه و بهشت زهرا هم داریم اما بهشت مریم نداریم. جا دارد اینجا را بهشت مریم بگذاریم. چون که حضرت مریم شخصیتی قدسی است که وجه مشترک مسلمانان و مسیحیان است. به نظر من پیشنهاد ایشان، پیشنهاد خوبی است اما صلح برای این میدان نام خوبی نیست.
تغییر اسم این مکان به بهشت مریم در حالی پیشنهاد شد که این محدوده از دوره قاجار با نام میدان ارامنه شناخته شده بود.
موضوع دیگر درباره تخریب بعضی از سنگ قبرهای بخش ارامنه است. از آنجائیکه هم اکنون گورستان ارامنه در حال اجرای طرح شهرداری است، تصاویری منتشر گردید در خصوص اینکه چند سنگ قبر مشهور همچون سنگ قلعه پرستوها.
این تصاویر در فضای مجازی به همراه تصاویر دیگری که نشان می داد سنگ ها روی هم تلنبار شده، روی آن ماسه و سیمان ریخته و بهم ریختگی در چینش سنگ ها به وجود آمده است. همین اقدام سبب شد تا اقبال شاکری نماینده مردم تهران در مجلس و آرا شاوردیان نماینده مسیحیان ارمنی و شمال کشور در مجلس به همراه نمایندگانی از شورای خلیفه گری ارامنه و شرلی آودیان کارشناس ناظر بر مرمت کلیسای ارامنه بازدیدی از گورستان ارامنه دولاب انجام دهند.
قبل از سنگ فرش
در این بازدید که خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی هم حضور داشتند مشخص شد از ورودی گورستان تا کلیسای داخل سنگ چین شده است. کانال و جوی های آبی که متروک شده بود، احیا شده و مقرر است در آینده نورپردازی انجام گیرد. اما این سنگچین ها با هدف ایجاد مسیر دسترسی راحتتر برای رسیدن به کلیسا بوجود آمده بود در حالیکه پیش از آن خاک پا خورده و سفتی که در این راه وجود داشت مانعی برای رفت و آمد ایجاد نمی کرد و ضرورتی برای جاگیری سنگ های مالون وجود نداشت.
پاکسازی محیط از علوفه و خاشاکی که ممکن بود باعث آتش سوزی شود، انجام شده و بهتر می شد سنگ قبرها را در کنار هم دید. در این بازدید گفته شد تعداد زیادی کامیون علف هرز از این مکان بیرون برده شده است. این مبادرت به جهت حفاظت و تمیز شدن محیط به خوبی انجام شد.
بعد از سنگ فرش
منتها پاکسازی این محیط قبلاً به شکل دیگر توسط یکی از سمنهای فعال در حوزه میراث فرهنگی هم انجام شده و از مردم خواسته بود برای جمع آوری علف ها کمک کنند. اقدامی که بدون هیچ مزدی کم و بیش انجام شده بود. این دفعه هم می شد از نیروهای داوطلب کمک گرفت.
سرویس های بهداشتی که قبلاً به صورت مخروبه بود از سه سرویس به ۶ سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی تغییر پیدا کرد. در زمان بازدید اعلام گردید که رنگ آجرهای به کار رفته در این سرویس ها همخوان با مجموعه نیست که آن هم به علت خیس بودن آجرهاست وگرنه در ایام آینده به رنگ دیوارهای بیرونی گورستان در می آید.
در این بازدید اقبال شاکری از همه اقدامات انجام گرفته در این گورستان و بیرون از آن راضی بود و می اظهار داشت که این اقدام کار ارزشمند ای بود آن هم در زمانی که مدیریت شهری با کمبود منابع رو به رو است. ازاین رو اختصاص هزینه برای این کار پرارزش است. امیدوارم برای ادامه کار، هماهنگی بیشتر جلسات مختلفی برگزار گردد. دسترسی ها خیلی خوب انجام شده است.
شاکری همینطور پیرو تصاویر انتشار یافته از تخریب سنگ قبرها در فضای مجازی بیان نمود: احتمال دارد وقتی کسی برای زیارت قبور می رود سنگ هایی را ببیند که روی هم تلنبار شده اند و یا جا به جا شده اند ازاین رو باید هر یکی دو روز این ساماندهی صورت گیرد که مردم وقتی می بینند تصور نکنند اتفاقی برای سنگ قبرها افتاده است.
آرا شاوردیان نماینده مسیحیان ارمنی و شمال کشور در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی هم اظهار داشت: طرح ساماندهی گورستان ارامنه طرحی بوده که شوراها و شهرداران مختلف از سال ۸۳ اجرا نکرده بودند و هم اکنون به این دوره و مدیریت شهری رسیده و آنها انجام دادند اما دقت نکردن به بعضی از ریزه کاری ها سبب شده این کار بزرگ نادیده گرفته شود.
وی اظهار داشت: همیشه بحث دزدی در قبرستان ها اتفاق می افتد. مانند سرقت عکس ها و یا صلیب هایی که از جنس مس و آهن بوده است. وقتی دستگیره در خانه ها را به سرقت می برند اینجا هم چنین اتفاقاتی می افتد.
ساماندهی که از شهریور ۹۸ شروع شد و هنوز ادامه دارد
نجاتی مدیر پروژه ساماندهی گورستان ارامنه که از جانب سازمان بهشت زهرا در اینجا فعالیت می کند هم اظهار داشت: عملیات عمرانی که انجام دادیم محدود به سرویسهای بهداشتی، احیای نهرهای آب و سنگ فرش می شود. ما روی سنگ ها حساس بودیم حتی روی سنگ ها پلاستیک می گذاشتیم که صدمه ای نبیند. ما استخر بالای گورستان را هم احیا کردیم تا آبیاری درختان محیط صورت گیرد. طرح جمع آوری علف ها از شهریور ۹۸ آغاز شد که در اختیار شهرداری منطقه بود بعد از آن ما کار را دست گرفتیم و هنوز مشخص نیست چه زمانی تمام می شود چون بعنوان مثال بندکشی بین سنگ ها مانده که حدوداً یک ماهی زمان می برد. اگر به ما اعلام کنند سازه جدیدی مقرر است بسازیم ادامه می دهیم.
کلیسایی که سال جاری به علت بارندگی ها صدمه دیده بود و دوستداران میراث فرهنگی تخریب آنرا اطلاع دادند، مورد بازدید قرار گرفت. سقف این کلیسا ریخته بود ولی حالا مرمت شده است. شرلی آودیان مرمت این کلیسا را به عهده داشت وی همینطور درباره طرح ساماندهی گورستان هم معتقد بود همین که شهرداری برای ساماندهی هزینه کرده است ما تشکر می نماییم قرار نیست شهرداری سنگ قبرها را مرمت کند. اینجا سنگ های زیادی وجود دارد من وظیفه دارم سنگ پدربزرگم را مرمت کنم اگر صلیبی دزدیده شد و یا عکسی از آن برداشته شد باردیگر سرجایش بگذارم. اینها وظیفه بازماندگان است. حتی اگر اجرای بعضی از طرح ها مانند سنگ فرش خوب انجام نشده باشد باز هم همین که به قبور کاری نداشتند و هزینه کردند خوب است.
نماینده و عضو شورای خلیفه گری ارامنه هم در این بازدید اظهار داشت: هیچگاه اینجا به نام میدان صلح یا بهشت مریم نامگذاری نمی گردد. چون اینجا سال ها پیش میدان ارامنه نامگذاری شده بود. اصرار ما بر اساس ماندن هویت است چون هویت پرارزش است. ازاین رو تا اندازه ای مداخله می شود که صدمه ای به هویت وارد نشود.
در واقع صحبت های انجام شده در این بازدید نشان می داد که همگی از فعالیتهای انجام گرفته در گورستان راضی هستند و انتشار تصاویری از شکسته شدن برخی سنگ ها را جوسازی رسانه ای و شیطنت فضای مجازی می دانند!
موضوع دیگری که باعث شد تا نگرانی هایی بعد از ساماندهی گورستان به وجود بیاید در حوزه تملک آرام آرام سازمان بهشت زهرا بر روی زمین های گورستان بود با این بهانه که برای ساماندهی هزینه کرده و باید آنرا در اختیار بگیرد در اینباره هم نماینده ارامنه در مجلس کلاً مبحث را تکذیب نمود و اظهار داشت که چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
او چند روز پیش با شهرداری تهران هم دیداری داشته است حالا این اطمینان خاطر را می دهد که هیچگاه قرار نیست زمین گورستان به تملک شهرداری و یا سازمان بهشت زهرا در آید.
حالا سوال اینجاست. گورستان ارامنه که بزرگترین گورستان دولاب بود، ساماندهی شد اما گورستان های دیگر چه؟ قبرستان لهستانی ها توسط سفارت پیگیری شده و تا حدودی در وضعیت بهتری به سر می برد اما گورستان دیگر پارکینگ ماشین شده است و گورستان روس ها هم سفارت روسیه اجازه فعالیت نمی دهد. گورستان دیگری هم وجود دارد که اصلاً نگهبان اجازه ورود نمی دهد. گورستان ارامنه هم تنها یکی دو نفر نگهبان دارد. آیا مقرر است بعد از ساماندهی این مجموعه به روی مردم باز شود که بیرون از گورستان را پیاده راه خواهند کرد؟ خیر. این اتفاق نمی افتد. همچنان بازدید از گورستان ارامنه باید باز مجوز شورای خلیفه گری صورت گیرد و بازدید از گورستان های دیگر با پرداخت هزینه به نگهبانان.
همچنین سرقت صلیب و تصاویر در این محدوده کم نیست شاید به این علت که نگهبانان این مجموعه کم بوده و یا دیگر توانایی نگهداری از این گورستانها را ندارند که باید این مورد هم تقویت شود.
در کل به نظر می آید ایجاد میدانگاه، سنگ فرش محدوده داخلی گورستان ارامنه و پیاده راه سازی و بستن مسیر ماشین رو در بیرون از مجموعه گورستانها، هزینه ای بود که باید انجام می شد اما بهتر بود این هزینه به جای این اقدامات غیر ضرور، صرف مرمت حداقل بعضی از سنگ ها و یا طرحی برای معرفی مشاهیر و افراد معروف در گورستان می شد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب