در یك وبینار بررسی شد؛
نقش گردشگری در تحقق رشد فراگیر
پژوهشگران حوزه گردشگری در یک وبینار به مناسبت روزی جهانی گردشگری درباره ارتباط رشد فراگیر و گردشگری صحبت کردند، آنها به اهمیت آموزش، نقش دولت و مفهوم رشد فراگیر اشاره کردند.
به گزارش سفرگو به نقل از مهر، هم زمان با روز جهانی گردشگری وبینار «گردشگری و رشد فراگیر» به همت انجمن علمی گردشگری دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد و حمید ضرغام بروجنی، روشن بابایی همتی و محمد زاهدی به بیان دیدگاه ها و نظرات خود پیرامون وضعیت گردشگری و شعار سال گردشگری پرداختند.
حمید ضرغام بروجنی، استادیار گروه گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی و بنیانگزار رشته دانشگاهی مدیریت جهانگردی در ایران در ابتدای این نشست اظهار نمود: ۲۷ سپتامبر، روز جهانی گردشگری با سال روز تصویب اساسنامه سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سازمان ملل متحد مصادف است. از طرفی از حوالی همین روز پیک سفر در حوالی نیم کره شمالی تمام می شود و سفرها در نیم کره جنوبی شروع می شود.
وی درباره هدف روز جهانی گردشگری، توضیح داد: ارتقا دانش عمومی در مورد گردشگری و مجموعه اثرات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی که بر زندگی بشر دارد مهم ترین هدف تعیین این روز است. این روز فرصتی است متخصصان این حوزه در مورد نقش گردشگری در بهسازی اجتماعی، رشد و رفاه مردم به گفتگو بپردازند. در این روز باید برای فراگیر کردن گردشگری کوشش کرد.
ضرغام ضمن اشاره به شعار سال ۲۰۲۲ گردشگری، تصریح کرد: سازمان جهانی گردشگری «گردشگری برای رشد فراگیر» را بعنوان شعار سال اعلام نموده، در حالیکه گردشگری به شکلی عامل رشد فراگیر است. شعار سال ۲۰۲۱ بعنوان سرفصلی برای مجموعه اقداماتی است که دولت های مختلف برای نمایش قدرت گردشگری باید اتخاذ کنند. رشد فراگیر یعنی تمرکز بر بهبود زندگی انسان ها. تفاوت رشد فراگیر با توسعه پایدار در این است که در رشد فراگیر به همه اقشار جامعه فرصت مشارکت داده و امکان توزیع مزایای حاصل از این رشد برای همه به صورت عادلانه تقسیم می شود.
یک شغل در رابطه با گردشگری، یک و نیم شغل دیگر ایجاد می کند
این استاد دانشگاه نقش گردشگری در اشتغال و به تبع آن رشد فراگیر را بسیار مهم ارزیابی کرد و اظهار داشت: نقشی که برای گردشگری در اشتغال وجود دارد در کشور ما به رسمیت شناخته نشده و هم اشتغالات گردشگری بعنوان دسته دوم تشخیص داده می شود و هم اثرات اشتغالی آن دسته کم گرفته می شود.
وی با اشاره به اینکه «سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ هفده هدف برای نجات بشر از وضع موجود را تعریف کرد که برنامه های توسعه گردشگری در این اهداف در پنج اولویت اعلام شد» به تبیین این اولویت ها پرداخت و اظهار داشت: اولویت اول این برنامه «هوشمندسازی گردشگری، نوآوری و تحول دیجیتال» است. در بند دوم این برنامه بر «رشد رقابتی، سرمایه گذاری و کارآفرینی» تاکید شده. اولویت بعدی به «ایجاد مشاغل بهتر و بیشتر در سایه آموزش» است. در الویت های بعدی هم به ترتیب بر «تسهیل سفر» و «میراث ملی» تاکید گردیده است.
ضرغام اضافه کرد: اصطلاح رشد فراگیر در واقع نوید یک زندگی بدون تبعیض را می دهد، رشدی که بر سه محور رشد انسانی، رشد اجتماعی و رشد اقتصادی استوار است. به جهت اینکه این رشدها حاصل شود چندین رکن همچون بهبود بهره وری از وضعیت کشاورزی، افزایش یک پارچگی منطقه ای، ایجاد اشتغال، دسترسی برابر به زیرساخت ها، دسترسی بهتر به فرصت های اجتماعی و حمایت اجتماعی وجود دارد. ضمن این که رشد فراگیر اجزایی هم دارد که آنها عبارتند از کاهش فقر، توسعه صنعتی، اشغال افزایی، توزیع متعادل درآمد، محافظت زیست محیطی.
گردشگری چگونه به رشد فراگیر تحقق می بخشد
این استاد دانشگاه درباره تفاوت توسعه پایدار با رشد فراگیر، اظهار نمود: توسعه پایدار عبارت است از توانایی نسل های حاضر در برآوردن نیازهای خود بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده در انجام این کار. در حالیکه رشد فراگیر توجه به توزیع عادلانه دارد، این یعنی درآمدهای ناشی از توسعه تنها برای دسته خاص یا صرفا سرمایه گذاران نباشد و برای همه ارکان جامعه فرصت برابر ایجاد نماید.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود ضمن اشاره به پنج اصل در تصمیم گیری اجرای برای آغاز هر فعالیتی، توضیح داد: باید هدف های درست را تعیین و با ایجاد ارتباطات تجاری و گسترش تعاملات به رشد از درون برسیم و چشم به خارج از مجموعه نداشته باشیم ضمن این که توجه و سرمایه گذاری بر روی مردم و مهارت ها و همینطور توجه به شرایط محلی از دیگر اصول مهم تصمیم گیری اجرایی می باشد.
ضرغام درباره نقش گردشگری برای رشد فراگیر، تصریح کرد: ایجاد اشتغال، توسعه مهارت های سخت و نرم، تحریک زمینه های نوین فرصت های شغلی و بهره گیری از توان دانش آموختگان گردشگری همچون اطلاعات و توانایی های مورد نیاز نیروهای صنعت توریسم برای تحقق رشد فراگیر است. الان در دورانی به سر می بریم که دانش آموختگان ارزشمندی در حوزه گردشگری داریم و باید از تفکر و اندیشه های اینها استفاده نماییم.
این استاد پیشکسوت گردشگری ضمن اشاره به نقش اشتغال آفرینی صنعت توریسم، تصریح کرد: هر یک شغلی که در گردشگری ایجاد می شود، یک و نیم شغل در بخش های دیگر بوجود می آورد. در جریان اشتغال آفرینی باید به آنچه که آموزش داده می شود و آنچه که کارفرمایان بخش گردشگری و میهمان نوازی انتظار دارند توجه گردد و این شکاف بر طرف شود. برای حل آن به آموزش مهارت ها باید توجه گردد.
نقش مهم دانشگاهیان در عصر گردشگری پساکرونا
وی اضافه کرد: کسی که وارد حوزه گردشگری می شود باید روشن فکر باشد و بتواند فرهنگ های مختلف درک و هضم کند. یک فعال گردشگری باید روحیه کار تیمی و قدرت تحلیل داده های مختلف را داشته باشد. همینطور او باید خویش را با وضع موجود تطبیق دهد و انعطاف داشته باشد.
ضرغام با اشاره به اینکه «زمانی رشد و توسعه منطقی حاصل می شود که همه ذی نفعان در صنعت توریسم اشتراک مساعی با یکدیگر داشته باشند»، اظهار داشت: ذی نفعان را به سه حوزه دولت، بخش خصوصی و دانشگاهیان تقسیم می نماییم، تعامل این سه گروه رشد را حاصل و شکاف ها را می کاهد. حلقه اتصال این سه گروه هم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
استادیار گروه گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی در انتها سخنانش درباره مدیریت گردشگری در دوران پساکرونا، اظهار نمود: انتظار می رود بعد از بحران کرونا، گردشگری داخلی ما رونق پیدا و دانشگاهیان فعال تر عمل و تجربیات خویش را منطق کنند. همینطور باید دوره های آموزشی خاص طراحی و برگزار و مقالات مطالب علمی پیرامون سیاست های توسعه هم باید نگارش شود.
رشد فراگیر از رشد اقتصادی مهم تر است
در ادامه محمد زاهدی، عضو هیأت علمی دانشگاه شیخ بهایی اصفهان هم در این جلسه اظهار نمود: رشد اقتصادی را معمولا افزایش مستمر تولید ناخالص ملی سرانه واقعی تعریف می کننند. در حالیکه رشد فراگیر را قسمتی از رشد اقتصادی می دانند که درآمد آن به شکل عادلانه و منصفانه توزیع شود و فرصت های برابری برای همه ایجاد نماید. از این جهت رشد فراگیر اهمیت قابل توجهی دارد و از مفهوم رشد اقتصادی متعارف فراتر است.
وی افزود: باید در نظر داشت وقتی رشد اقتصادی را مطرح می شود، دولت ها در سرتاسر جهان سیاست های کلانی را بعنوان محور کار خود انجام می دهند و به سمت آن حرکت می کنند. بعضاً بخصوص در کوتاه مدت میان این اهداف هم جهت نیستند و اصطلاحاً رابطه ای الاکلنگی دارند که بسیار صدمه زا است. زمانی که رابطه رشد اقتصادی را اهداف دولت ها دنبال می نماییم، دیده می شود که باآنکه این رشد، اشتغال را زیاد می کند، اما معمولا به توزیع نابرابرتر درآمدها منجر شود.
این پژوهشگر گردشگری اضافه کرد: در متون در ارتباط با توسعه تا دهه ۱۹۸۰ میلادی این دیدگاه کاملاً مصداق داشت و پذیرفته شده بود. در آن سال تجربه ای در آسیای شرقی به وجود آمد که از آن بعنوان معجزه اقتصادی یاد شد. بعضی از کشورهای این منطقه از جهان همچون تایوان توانستند به رشد ۱۰ درصدی اقتصادی دست یابند و در عین حال ضریب جینی توزیع عادلانه درآمد هم بهبود یابد که در نوع خود استثنا بود.
باید فضای آرام برای سرمایه گذاری ایجاد شود
زاهدی با اشاره به اینکه «وقتی رشد اقتصادی نتواند همراه با توزیع درآمدها و فرصت ها بیانجامد، عواقبی نظیر تنزل اجتماعی و از بین رفتن امید به آینده رخ می دهد»، تصریح کرد: برای رسیدن به معجزه تایوان باید در حوزه هایی سرمایه گذاری متمرکز شود که گروه های بیشتری از جامعه را درگیر خود کند. خیلی از روابط اقتصادی مختلف وجود دارد که به فعالیتهای اقتصادی دیگر وابسته نیستند و این حلقه فرصت ها شکل نگرفته؛ بعنوان مثال صنعت نفت ایران در صد سال گشته توسعه پیدا کرده اما تأثیری در زندگی مردم نداشته است.
وی تصریح کرد: ازاین رو باید بر فعالیتهایی سرمایه گذاری کرد که شمول بیشتر از انسان ها را در بر می گیرد. در واقع مفهوم «فراگیر» را باید به میزان شمولیت نسبت داد و به دنبال گونه هایی از سرمایه گذاری حرکت کرد که افراد بیشتری را درگیر کند. گروه های مختلف اجتماع می توانند به فراخور خود به حوزه های مختلف گردشگری وارد شوند، ازاین رو این فعالیت همه شمول در جهت توسعه فراگیر می تواند گردشگری باشد.
این استاد دانشگاه درباره پیش زمینه های لازم برای رسیدن به توسعه فراگیر، توضیح داد: اول از همه هر سرمایه گذاری نیازمند احساس آرامش است، خواه این سرمایه گذار بخواهد یک دفتر کوچک ایجاد نماید، خواه یک هتل ۵ ستاره بزرگ. اعتماد باید در جامعه بازسازی شود و مردم نسبت به این که می شود کاری را راه انداخت و نگران چوب های لای چرخ نباشند، احساس مثبتی داشته باشند. متأسفانه ایران در حوزه فضای کسب و کار در رتبه های پایین قرار دارد، چطور در این شرایط میتوان انتظار سرمایه گذاری داشت.
توسعه، نیازمند باد موافق جهانی است
زاهدی در ادامه پیش زمینه های لازم برای توسعه فراگیر به اهمیت درون زا بودن توسعه اشاره نمود و اظهار داشت: توسعه باید از درون به بیرون حرکت نماید، اما نباید چرخ را باردیگر اختراع کرد. نظم سیاسی و اقتصادی جهان امروز بگونه ای تنظیم شده که اگر باد موافق همراه با شما نباشد، توسعه بسیار هزینه بر است. دولت باید تلاش کند تا فضای بیرونی ما را آرامش بخشد. بعنوان مثال زمانی که گروه های خودسر به سفارت عربستان جمله کردند، سفر بیشتر از ۷۰۰ هزار مسافر عربستانی به ایران لغو شد. اگر کشوری می خواهد مسیر توسعه برای آن رخ دهد، نیازمند باد موافق جهانی است.
این پژوهشگر ضمن اشاره به نقش و وظایف دولت در پیش برد رشد فراگیر گردشگری، خاطرنشان کرد: دولت باید در زمینه هایی نظیر ایجاد پایگاه های داده ای و آموزش فعال باشد، این درحالی است که گردشگری ایران حتی حساب اقماری ندارد و در مساله آموزش هم چند سالی است که متدها و سرفصل ها تغییر نکرده اند. اعتقاد دارم که فاصله بین نیروی تربیت شده دانشگاهی با نیاز بازار کار گردشگری بسیار از هم فاصله دارند.
وی اضافه کرد: از طرفی دولت ها باید داور بی طرف باشند، نمی خواهیم دولت ها هتل ایجاد کنند یا تور بیاورند همینطور انتظار نداریم که دولت با شرکتهای خصولتی و دولتی بر بخش گردشگری تصدی گری کند. دولت باید اجازه رقابت منصفانه را بدهد و به وظایف خود عمل کند. در حالیکه برنامه ملی توسعه در حوزه توسعه گردشگری وجود ندارد، دشوار می باشد خوش بینانه درباره سیاست های دولت درباره گردشگری اظهار نظر کرد.
زاهدی در بخش دیگری از سخنانش به وضعیت صنعت توریسم در مواجه با بیماری ها و بحران هایی نظیر بحران کرونا اشاره نمود و اظهار داشت: در قرن جدید بیماری های مختلفی از سارس تا آنفلوآنزا H1N1 و در نهایت کووید ۱۹ بر صنعت توریسم تاثیر گذاشتند. همه این بیماری ها هم از مدل کروناویروس ها بوده اند و احتمالاً در آینده هم از این دست بحران ها در پیش داشته باشیم. ازاین رو گردشگری باید انعطاف پذیر باشد و سازمان های مدیریت مقصد نخبگان را به کار بگیرد و با اتخاذ سیاست های مناسبت آمادگی روبه رویی با نوسانات پیش رو را داشته باشد. نیازمند یک حوزه مدیریت گردشگری هستیم که بسیار چالاک و قدرتمند باشد.
دنیای امروز، دنیای گردشگری خلاق است
در ادامه روشن بابایی همتی، مدیر مرکز گردشگری خلاق ایران با عرضه موضوعی به نام «گردشگری خلاق در انتظار رشد فراگیر» اظهار داشت: در بخش های گردشگری جهان از دید یونسکو سه نسل گردشگری وجود دارد؛ این سه نسل شامل گردشگری انبوه، گردشگری فرهنگی و گردشگری خلاق است. هر کدام از این مراحل مشخصات دوره خویش را دارند، در گردشگری انبوه پکیج های سفر و بازدید از اماکن تفریحی بزرگ مطرح بود و در گردشگری فرهنگی، گردشگران به سمت جاذبه های تاریخی و فرهنگی آمدند. و الان و در عصر گردشگری خلاق، گردشگران به سمت فعالیتهای تجربه محور حرکت کردند.
وی با اشاره به اینکه «درروز جهانی گردشگری به دنبال افزایش آگاهی بشر درباره اثرات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هستیم»، تصریح کرد: محور کار گردشگری بر روی رشد اقتصادی می باشد، اما در دیگر بخش های دیگر هم گردشگری تاثیر بسیار زیادی دارد. بلایای طبیعی نظیرهمه گیری ویروس کرونا شرایط اقتصادی و سیاسی را تغییر می دهد؛ این تأثیرات بر روی دولت، ملت و بخش خصوصی است و شرایط ایران در بحران کرونا بسیار وحشتناک بوده و جبران آن خیلی سخت است. در آمار ورود توریستهای خارجی در دنیا ۷۳ درصد از زمان آغاز بحران کرونا کاهش داشته است. بعنوان مثال کشور تایلند در سه ماهه دوم ۲۰۲۱ نشان داده است که ۵۵۰ هزار شاغل گردشگری در این کشور شغل خویش را از دست دادند. در کشور ترکیه هم ۴۵ میلیون گردشگر به ۱۲ میلیون رسیده است.
توجه به مشارکت برای رشد فراگیر
عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران درباره این که باید چه کار کرد تا در این بحران ها کمتر صدمه دید، اظهار داشت: پیشنهاد مستقیم من این است که سازمانی مثل نظام پزشکی و نظام مهندسی، برای فعالان صنعت توریسم تحت عنوان سازمان نظام گردشگری ایجاد شود. با این کار میتوان یک نیروی بسیار خاص و معین برای وزارت گردشگری ایجاد کرد. همینطور ایجاد یک سیستم گردشگری پایدار هم دیگر پیشنهادی است که می تواند رشد فراگیر گردشگری را تحقق بخشد.
بابایی اضافه کرد: برای رشد فراگیر به معقوله مشارکت، حمایت و نگاه به آینده باید توجه کرد. بعنوان مثال گردشگری در حوزه های مختلف در آمریکا وجود دارد و گردشگری ازدواج در این کشور ۱۶ میلیارد دلار گردش مالی بوجود آورده (سه برابر گردشگری ایران فقط از یک نوع گردشگری). باید اهرم های گردشگری خلاق در ایران را فعال و پلی به توسعه ایجاد کرد.
مدیر مرکز گردشگری خلاق ایران اظهار نمود: در گردشگری خلاق، توریست در فرایند مشارکت دارد و احساس مختلف آن درگیر می شود. بعنوان مثال گردشگری که خود تجربه آپزی محلی و ساخت صنایع دستی محلی را تجربه می کند، در واقع نوعی از گردشگری خلاق است. برای رونق کسب و کار گردشگری خلاق باید توسعه پلت فرم های آنلاین، توسعه زیر ساخت ها، استفاده از ظرفیت های تورهای تجربه گرا و خلاق، طراحی مسیرهای ویژه و آموزش جامعه را باید در نظر گرفت.
منبع: سفرگو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب