لطمه هایی که گردشگران به جزایر جنوب می زنند

لطمه هایی که گردشگران به جزایر جنوب می زنند

سفرگو: این روزها همه راه ها به جزایر خلیح فارس ختم می شود؛ روی بیلبوردهای شهری تهران آدرس بومگردی های جنوب به چشم می خورد، شبکه های اجتماعی پر شده از عکس بشقاب هایی پر از میگو و خرچنگ تازه در قشم، از آتش روشن کردن روی شن های جزیره هنگام، ویدیوهایی از دلفین هایی که روی آب پرواز می کنند و آهوانی که روی صخره های خشک بازیگوشی می کنند.



به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، روزنامه «ایران» در ادامه نوشت: چند سالی است که جنوب تبدیل به بهشتی برای توریستهای داخلی شده است به خصوص در نیمه سرد سال. اما این میزان گردشگری که توسط تورها و تورگردانان گوناگون -و بعضاً فاقد آگاهی- که در نبود آموزش ها و بدون شناخت از محیط زیست جنوب کشور وارد آن می شوند می توانند چه لطمه هایی به اقلیم این خطه وارد کنند؟ آیا سیاست گذاری های مناسبی از جانب سازمان حفاظت محیط زیست برای مراقبت از حیات وحش بکر این منطقه وجود دارد؟

جنوب کشور را می توان به سه بخش تقسیم کرد؛ استانهای جنوبی، جزایر قابل سکونت مانند قشم و هرمز و هنگام و جزایر غیر قابل سکونت کوچکی که یا زیستگاه و محل زادآوری حیات وحش است یا مکانی نظامی. یکی از این جزیره ها که منطقه حفاظت شده محیط زیست و ورود ممنوعست «شیدور» نام دارد و در تبلیغات تورگردانان به «مالدیو ایران» شهرت پیدا کرده است. این جزیره به سبب حضور غیرقانونی مسافران باردیگر ورود ممنوع شد؛ جزیره ای که محل زادآوری لاک پشت پوزه عقابی است، لاک پشتی که گونه ای در حال انقراض شمرده می شود. این جزیره کوچک که چندین دهه است به سبب خالی از سکنه بودن محل امن حیات وحش بود با ورود غیرقانونی مسافران و کمپ کردن گردشگران در سواحل سفید آن به محلی تهدیدآمیز برای انواع جانداران ساکنش تبدیل گشته است. ایمان ابراهیمی مدیرعامل انجمن حفاظت از پرندگان «آوای بوم» از تغییراتی می گوید که حیات وحش این جزیره به خود دیده است. او این مناطق را تنها نقاط زمین می داند که برای این جانداران باقی مانده است: «کشور ما شانس این را داشته که میزبان این حیوانات در جزایر خالی از سکنه خود باشد و بتواند این جزایر را بعنوان یک امانت بین المللی داشته باشد که از طرفی اهمیت ویژه ای برای حیاط وحش کشور ما و از سویی اهمیت بین المللی دارد.»

ایمان ابراهیمی امسال به همراه انجمن طبق قراردادی با اداره کل حفاظت از محیط زیست هرمزگان این وظیفه را به عهده داشت که جمعیت پرندگان استان هرمزگان را برآورد و بررسی کند. در تابستانی که گذشت آنها جزیره شیدور در خلیج فارس را بطور کامل بررسی کردند. به پای پرندگان حلقه تحقیقاتی نصب کردند و لانه های پرندگان را مشاهده نمودند و جزیره را از زوایای مختلف مورد پژوهش قرار دادند: «آماری که به دست آوردیم تفاوت بسیار جدی را نشان می داد. تحقیق دیگری در سال ۹۴ توسط گروه دیگری انجام شده بود که در قیاس با آن ما شاهد کاهش جدی زادآوری پرندگان بودیم. تحت بررسی های ما علت این کاهش جمعیت صدمه ای است که این جزیره به سبب رفت و آمد توریست دیده است. بواسطه این رفت و آمدها قایق هایی که به این جزایر تردد کرده اند بصورت ناخواسته گونه جانوری دیگری را وارد جزیره کرده اند که موجب به هم ریختگی اکوسیستم شده است. قسمتی از لطمه هم از جانب پسماندهایی بود که در جزیره باقی مانده و خرچنگ ها بطری یا اشیای باقیمانده از گردشگران را محل اختفای خود کرده بودند که طبیعی نیست. گردشگران به خاطر کمپ در جزیره، شب ها چراغ قوه روشن می کردند که موجب می شد لاک پشت های دریایی وقتی برای تخم گذاری می آمدند نور را ببینند و برگردند. این موجب شد جمعیت لاک پشت هایی که آنجا زادآوری می کردند خیلی کم شود.»

شاید با خودتان بگویید وقتی زباله را جمع کنید یا اهتمام کنید آرامش محل سکونت حیات وحش را از بین نبرید دیگر چه مشکلی می تواند وجود داشته باشد؟ خوب است بدانیم گونه هایی در محیط زیست داریم که فقط در مکان هایی زادآوری می کنند که اثری از حضور هیچ پستاندار بزرگ جثه ای به خصوص انسان در آنها دیده نشود یا به قولی بویی از انسان به مشام نرسد. برخی از اینگونه ها دریاها و اقیانوس های دنیا را زیر و رو کرده اند تا نقطه هایی پیدا کنند که اثری از وجود پستانداری در آنها نیست. اینگونه ها بمحض این که احساس کنند انسان در آنجا حضور پیدا کرده یا پستاندار دیگری حضور دارد آن منطقه را ترک و زادآوری نمی کنند.

یکی از اینگونه ها پرستو دریایی است. همان پرندگانی که وقتی در سواحل جنوب تن به آفتاب داده اید در آسمان پرواز می کنند یا با بازی کردن اطراف ساحل حس خوب حضور در طبیعت را به شما می دهند: «مهم ترین گونه هایی که در این جزایر خالی از سکنه زادآوری می کنند گونه های خانواده پرستو دریایی هستند. اینگونه ها حساس به حضور انسان هستند. این پرستوهای دریایی برای باقی ماندن باید بتوانند زادآوری کنند. آنها فقط در همین جزایر خالی از سکنه قادر به زادآوری هستند و در هیچ نقطه دیگری نمی توانند زادآوری کنند. اگر رفت وآمد توریست در این جزایر ادامه داشته باشد ما زادآوری پرستو دریایی را از دست می دهیم و جمعیت جدیدی به وجود نمی آید و سال های آتی دیگر اثری از آنها نخواهیم دید.»

حالا کمی از آبی دوردست جزایر خالی از سکنه خلیج فارس دور می شویم و به جایی می رویم که پاتوق هر ساله توریستهای داخلی است. جزایر قابل سکونتی که بواسطه «گردشگری بی واسطه» طبیعت و جانوران آن مورد هجوم قرار گرفته اند. محمدعلی یکتانیک فعال زیست محیطی معتقد می باشد طبیعت و حیات وحش این مناطق در خطر جدی قرار گرفته اند: «این جمعیتی که در سواحل کمپ می کنند سبب شده اند آهوی جبیر که بومی جزیره هنگام است دسترسی خودرا به آب دریا از دست بدهد. آهوی جبیر برای دسترسی به این آب باید به سواحلی برود که پرتگاهی نباشد و البته سواحلی که دسترسی راحتی دارد توسط مسافران کاملاً اشغال شده است.»

مسافران کمپ می کنند، تا بامداد بیدار می مانند، زباله های باقیمانده را مانند یک توریست مسئول جمع می کنند اما برای آتش روشن کردن از بوته های خشکی استفاده می نمایند که پوشش گیاهی منطقه شمرده می شود، منطقه ای که مانند کویر پوشش گیاهی شکننده و کم پشتی دارد. پوششی که در حال از میان رفتن است: «در آن عرض جغرافیایی یک فصل خشک و یک فصل بارش داریم. این گیاهان در فصل بارش که بهار و اواخر تابستان است سبز می شوند و بجز آن زمان پوشش گیاهی آنجا خزان می کند اما زنده است که با هجوم گردشگران پوشش گیاهی جزایر دگرگون شده و از بین رفته است. سوسمار دم تیغی مصری و آهوی جبیر در جزیره هنگام در حال تغذیه و زیست در آن پوشش گیاهی هستند که هر روز توسط گردشگران به آتش کشیده می شود.»

اگر فکر کرده اید فهرست مصیبت هایی که محیط زیست جنوب در حال تحمل کردن آنست تمام شده، اشتباه کرده اید. تا حالا فکر کرده اید وقتی حدفاصل قشم و هنگام راننده قایق در حال دنبال کردن گله دلفین هاست و شما مشغول فیلمبرداری هستید دلفین ها ترجیح می دهند که بروید دنبال زندگی خودتان؟ یکتانیک می گوید: «گله های دلفین گوژپشت و بینی بطری هیچ زمانی برای استراحت و شکار راحت ندارند چون در تمام طول روز گردانی از قایق ها در حال دنبال کردن آنها هستند. این دلفین ها بصورت گروهی ماهیگیری می کنند و آن جست و خیزها نه برای شیطنت بلکه درواقع تکنیک و اکولوژی شکار آنهاست که می خواهند به باقی گروه خانوادگی خود که در دریا پخش شده اند پیام بدهند که برای شکار به سمت آنها بروند. باید یک برنامه ای باشد که در چند ساعت از روز هیچ قایقی به آنها نزدیک نشود. جمعیت این دلفین ها با همین کارها هر سال درحال کمتر شدن است ۲۰ سال پیش گله ۱۴۰ تایی دلفین وجود داشت ولی حالا به سختی می توانید ۵۰ تا از آنها را ببینید.»

آن طور که یکتانیک می گوید یکی از معضلات دیگری که دریای جنوب با آن دست و پنجه نرم می کند تامین غذای دریایی برای مسافرانی است که تا جنوب نیامده اند تا جوجه کباب بزنند و به بشقاب خرچنگ و میگو و ماهی فکر می کنند. این دریا عملاً تخلیه شده است، این دریا دیگر توان ندارد برای این حجم از توریست تامین غذا بکند و این مصداق این جمله است که« گردشگری بی ضابطه می تواند اهرمی ویرانگر باشد.» اگر مقرر است فرزندان ما هم از زیبایی جنوب کشور لذت ببرند، بد نیست این لطمه ها را جدی بگیریم. گردشگری مسئولانه تنها جمع آوری زباله و پسماند نیست.





منبع:

1400/10/15
09:28:19
5.0 / 5
482
تگهای خبر: آموزش , توریست , زندگی , گردشگری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۶ بعلاوه ۵
سفرگو SafarGoo

سفر سفرگو

گردشگری و توریسم

safargoo.ir - تمامی حقوق سایت سفرگو متعلق به آن و محفوظ می باشد