با كشف یك كتیبه فارسی در ارمنستان؛
تاریخ شمایل شیرخدا ۶۰۰ سال عقب رفت
سفرگو: عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی از کشف کتیبه فارسی با تصویری از شیر شمشیر به دست در کنار شمایل حضرت علی (ع) در یکی از روستاهای ارمنستان آگاهی داد.
به گزارش سفرگو به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مرتضی رضوانفر عضو هیأت علمی پژوهشگاه اظهار داشت: سال پیش به دعوت حسین طباطبایی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برای تحقیق و پژوهش میدانی به ارمنستان سفر کردم.
او اضافه کرد: آنچه در این پژوهش نظرم را به خود جلب کرد و می توانم آنرا به عنوان یک کشف معرفی کنم بقایای مسجدی تاریخی در یکی از روستاهای ارمنستان به نام بجنی است.
رضوانفر اشاره کرد: در کتیبه ساخت این مسجد، تاریخ ۶۶۱ هجری قمری، نام پنج تن آل عبا و اسامی استاد جعفر و استاد محرم به عنوان معماران این بنا ذکر شده که نشان داده است شیعیان در این روستا ساکن بوده اند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: در این مسجد که بقایای آن هم اکنون در یک منطقه کوهستانی واقع شده و از آن ۳ دیوار باقی مانده است، ۴ کتیبه یکی به عربی دو تا به فارسی و یک نقش برجسته وجود دارد که در ۳ کتیبه نقش شیر جای گرفته است.
رضوانفر اضافه کرد: بر روی یکی از کتیبه های یافته شده در این مسجد شمایلی از حضرت علی (ع) ترسیم و در کنار آن به فارسی نوشته شده «جناب علی» و نقش یک شیر شمشیر به دست که بدنبال هیولایی در حرکت است نمایان است.
این پژوهشگر اظهارکرد: اگر تاریخ ساخت این کتیبه را با تاریخ کتیبه ساخت مسجد (۶۶۱ ه. ق) برابر بگیریم، می تواند نقش شیر شمشیر به دست را ۶۰۰ سال به عقب برگرداند، چونکه بغیر از نقش شیر و خورشید که هزاران سال قدمت دارد، نخستین نشانه موجود از شیر شمشیر به دست مربوط به دوره فتحعلیشاه قاجار است و تا قبل از آن شیر همیشه پایش بر روی زمین و یا درحال حرکت بوده است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: در این کتیبه نقش شیر در کنار شمایل حضرت علی (ع) جای گرفته و مشخصاً به عنوان شیر خدا مطرح است؛ یعنی بیان کننده القابی مانند اسدالله غالب (شیر خدای غلبه کننده) و حیدر کرار (شیر حمله برنده) که ما در فرهنگ مردم به کار می بریم.
رضوانفر تصریح کرد: طبق بررسی های صورت گرفته حضور شیعیان ایرانی در ارمنستان و منطقه بجنی، سه بار قبل از قرن ۷ محرز شده است؛ یکی قرن ۴ و ۵ که دیلمیان خصوصاً سالاریان در این منطقه حکومت کردند و سکه ضرب کردند و دیگری در سال ۶۳۳ قمری که مغول ها به فرماندهی فردی با نام چرماغون این منطقه را تصرف و تعداد زیادی از اسرای خراسانی را با خود به ارمنستان بردند؛ مغول ها که اسرای خودرا حَشَر می نامیدند از آنها برای بیگاری و سپر انسانی استفاده می کردند، خیلی از این اسرا بعدها در ارمنستان ماندگار شدند و گروه سوم از شیعیان ایرانی، نزاریان بودند که در سال ۶۵۴ ق بعد از قتل عام توسط هلاکوخان به مناطق مختلف همچون ارمنستان پراکنده شدند.
او اظهار داشت: پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون بنا دارد در آینده نشستی علمی جهت بررسی ابعاد مختلف این کتیبه و همین طور دیگر آثار موجود در قفقاز جنوبی شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان برگزار کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب