خروج اشیاء از موزه ملی ایران چگونه ممكن است؟
سفرگو: در شرایطی كه «لوور در تهران» است و موزه ی ملی ایران در حال به رخ كشیدن استعدادهای موزه داری خود به دنیاست، حرفِ عجیب و بدون سند در خصوص خروج ۶۰۰ هزار شیء تاریخی، عملا خیلی چیزهای كشور را زیر سوال می برد.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، با مطرح كردن صحبت هایی از جانب معاون رئیس جمهور و رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در دولت دهم در خصوص خروج ۶۰۰ هزار شیء تاریخی از موزه ملی ایران و نامشخص بودن سرنوشت آن ها كه بیشتر شبیه حرف هایی بی پایه و اساس می ماند، بیشتر از این كه سازمان میراث فرهنگی نسبت به این صحبت ها واكنش نشان دهد، رسانه ها و فعالان میراثی نسبت به آن هاعكس العمل نشان دادند. شاید هم هنوز مسئولان سازمان در شوك چگونگی مطرح كردن این امار و ارقام هستند كه نتوانسته اند عكس العملی در شان این صحبت ها داشته باشند.
با این وجود جبریئل نوكنده - مدیر كل موزه ملی ایران - در گفت وگو با خبرنگار ایسنا در حالیكه پس از گذشت بیش از ۲۴ ساعت از انتشارِ این خبر هنوز نتوانسته شوك خویش را كنترل كند، مطرح كردن این صحبت ها در زمان برگزاری نمایشگاه «لوور در تهران» را ناامن جلوه دادن ایران می داند.
مدیر كل موزه ملی ایران با اشاره به روش های به دست آمدن آثار تاریخی كه در اختیار موزه ملی ایران قرار می گیرند، آن ها را حاصل جستجوهای علمی باستان شناسی، گمركات، قاچاق یا دادگاهی می داند و می گوید: با تحویل آثار بر مبنای هر دسته ای، فرم های مخصوص این آثار پر می گردد و به امین اموالِ موزه تحویل داده می گردد.
او با بیان این كه از دوره ی مدیریت گذشته موزه ملی ایران، این موزه آثار تاریخی گمركی، قاچاق و نیروی انتظامی را تحویل نمی گیرد و آن ها در اختیار اداره كل میراث فرهنگی استان مبدأ قرار می گیرند، ادامه می دهد: فرم مخصوص آن آثار هم در اداره كل هر استان پس از انجام كارشناسی پر می گردد.
به گفته ی وی در فرم مخصوصِ هر شیء، نوع، اصالت، ابعاد، وزن و تاریخِ به دست آمدن شیء مشخص می گردد و در نهایت امین اموال با امضای صورتجلسه آن ها را تحویل می گیرد.
نوكنده با اشاره به متفاوت بودن آثار تاریخی قرارگرفته در موزه ملی ایران هم می گوید: این اشیاء در دو دسته یافته های فرهنگی یعنی اشیای مطالعاتی یا اشیای موزه ای طبقه بندی می شوند كه پس از مطالعه و شناخت دقیق، آن ها در دفتر خاص خود ثبت می شوند و فرم های متعلق به هر كدام هم پر می گردد. شیء در ادامه در یك صورت جلسه رسمی و با امضای نمایندگان ذی حسابی، اداره كل موزه ها اموال تاریخی، مدیر موزه و یگان حفاظت تحویل امین اموال می گردد.
او با تاكید بر این كه فرم های این اقدام، چند جانبه اند و فرم های دو طرفه نیست كه یكی بدهد و دیگری تحویل بگیرد، اظهار می كند: اداره كل ذی حسابی و امورمالی سازمان میراث فرهنگی، نماینده امور اقتصادی و دارایی است، آن ها هم زیر این صورت جلسه را امضا می كنند، در ادامه این فرم به اداره كل امور اقتصادی و دارایی ابلاغ می گردد و آن ها هم در جریان ورود شیء قرار می گیرند.
خروج یك شیء تاریخی از موزه ملی ایران چطور اتفاق می افتد؟
مدیر كل موزه ملی ایران در توضیح روند خروج یك شیء تاریخی از موزه ی ملی ایران هم می گوید: این طور نیست كه شیء به راحتی وارد موزه یا از آن خارج شود، آثار موزه ای اموال فرهنگی تاریخی هستند كه اجازه ی این كار برای ان ها و بر هر اساسی داده نمی گردد.
او با تاكید بر این كه هر شیء تاریخی با هدف خاصی از موزه ملی ایران خارج می شود، توضیح می دهد: اشیای تاریخی موزه ملی ایران با چند هدف مشخص مانند برگزاری نمایشگاهِ داخلی یا خارجی برگزار می گردد. اگر نمایشگاه در خارج از كشور برگزار شود، خروج آثار نیاز به مجوز هیأت دولت دارد، اما اگر قرار باشد آثار در موزه های تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی نمایش داده شود، این درخواست بین موزه ملی ایران و موزه مقابل انجام می گردد.
به گفته ی وی، در این روند نخست به معاونت میراث فرهنگی كشور نامه نگاری می شود، در صورت موافقت، نامه ای هم به اداره كل موزه ها فرستاده و پس از بررسی هدفِ برگزاری این نمایشگاه، اگر موافقت اداره كل اعلام شود، در ادامه این اتفاق به امور اقتصاد و دارایی اعلام می گردد كه فلان شیء برای فلان نمایشگاه، به فلان نقطه ی مشخص می رود، در ادامه با اسكورتِ نیروی یگان حفاظت و پلیس پیشگیری، آثار از موزه ملی ایران به موزه ی مشخص شده منتقل می گردد.
او با بیان این كه آثار نخست در محل موزه ی ملی ایران تحویل امین اموال موزه ی مقابل می شود، اضافه می كند: با این وجود پس از انتقال آثار، امین اموال موزه ملی در موزه ی مقابل، پلمپ آثارِ خویش را می زند و برمی گردد.
انتقال دایم آثار تاریخی از موزه ملی به موزه ی دیگر
وی همینطور در توضیح روند انتقال دائمی آثار تاریخی از موزه ملی ایران به موزه ای دیگر، مانند «موزه منطقه ای خراسان» می گوید: برای انجام این كار، با مجوز رئیس سازمان میراث فرهنگی، هماهنگی با پلیس پیشگیری و پلیسِ راه آهن چنین اقدامی انجام می گردد. همه ی واگن ها با حضور و بررسی پلیس پیشگیری پلمپ می شوند و در نهایت امین اموال تك تك آثار را برپایه تصویر، فهرست و ابعاد تحویل می گیرد.
او با تاكید بر این كه خروج هر شیء از موزه ملی ایران برپایه مشخصات آن و با مجوز قانونی انجام می شود، ادامه می دهد: تحویل یا انتقال هر شیء تاریخی به راحتی امكان پذیر نیست، روند قانونی مشخصی دارد كه باید به صورت كامل صورت گیرد و در نهایت اسناد آن در چند دفتر مشخص در نهادهای دولتی مانند وزارت دارائی، یگان حفاظت، پلیس پیشگیری و بخش حمل و نقل انجام شده، ثبت می گردد.
وی همینطور در مورد روند انتقال آثار تاریخی از یك موزه به موزه ای غیر از موزه های تحت پوشش سازمانی ادامه می دهد: این كار به مجوزِ ریاست سازمان نیاز دارد، اما مجوز خروج آثار از یك موزه به موزه ی میراثی دیگر فقط نیازمند امضای معاون میراث فرهنگی است. با نامه ی موزه به اداره كل موزه های استان، این درخواست به معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی داده می شود، در ادامه با موافقت او، مدیر كل استان تهران این درخواست را مطرح كرده و سپس این پروسه به معاونت ذی حسابی می رسد و این چرخش به صورت طبیعی بار دیگر انجام و صورت جلسه می گردد.
مخازن موزه ملی ایران ظرفیت ۳ میلیون مواد فرهنگی را دارد
نوكنده همینطور در پاسخ به پرسش ظرفیت تكمیلی مخازن موزه ملی ایران، می گوید: ما در موزه ملی ایران، حدود سه میلیون مواد فرهنگی داریم. مواد فرهنگی از نظر ما قطعات شكسته سفال، استخوان، اشیای سالم، سكه ها و حتی ابزار سنگی هستند كه در این میان حدود ۴۰۰ هزار شی موزه ای قرار گرفته اند، هر چند با تلاش باستان شناسان می توان آن ها را جزو اموال موزه ای هم حساب كرد.
ادامه دار بودن مطالعه و ساماندهی اموال فرهنگی در موزه های بزرگ دنیا
او با تاكید بر این كه روند ورود و خروج اموال فرهنگی موزه ها به صورت كامل مشخص است، این پرسش را مطرح كرد كه «باآیاآیا روند ساماندهی و مطالعه اموال فرهنگی در موزه های بزرگ دنیا تمام شده است، مثلا لوور همه اموال خویش را ساماندهی كرده است و موفق شده كه همه ی آثار خویش را در شبكه كاتالوگ آنلاین قرار دهد؟»
وی خود پاسخ می دهد: «به ضرس قاطع می گویم خیر. می دانم اكنون همتایان فرانسوی در موزه لوور اشیای شوش را ساماندهی ویژه می كنند تا نام شان را در كاتالوگ آنلاین ثبت كنند. ممكن است حتی قطعات شكسته ی درون موزه ها بعنوان آثار مطالعاتی قابل بررسی باشد.»
او ادامه می دهد: انجام این كارها در موزه های مختلف دنیا حتی لوور یا موزه بریتانیا هم انجام می گردد. این بررسی ها به كار مداوم و تشخیص مواد فرهنگی بستگی دارد، اما دلیل نیست كه مدركی از اشیای موزه ای نداشته باشیم.
موزه ملی ایران وظیفه غنی سازی موزه های دیگر را دارد
مدیر كل موزه ملی ایران، وظیفه ی این موزه بعنوان موزه مادر ایران را ساماندهی، غنی سازی و تجهیز آثار استان ها می داند و بیان می كند: علاوه بر این وظیفه موزه، ممكن است موزه ملی ایران هم نیاز به تجهیز ویترین های خود داشته باشد، ازاین رو بعنوان مثال مدتی پیش از خراسان شمالی درخواست كردیم كه یك ویترین مربوط به فرهنگ های پیش ازتاریخِ حوزه ی خراسان شمالی دراختیار موزه ملی ایران قرار دهد، كه این كار با هماهنگی اداره كل موزه ها و مجوز حوزه ریاست انجام شد.
وی با تاكید بر این كه برای انتقال اموال اداری از موزه ملی ایران حتی در حد یك دفتر باید پروسه اداره اموال و هماهنگی با اداره اقتصادی صورت گیرد، می گوید: چطور می توان اموال فرهنگی تاریخی یك كشور كه شناسنامه ی ملت است را به همین راحتی جابجا كرد، این حرف ها نشان داده است مدیری كه این صحبت ها را می كند، آشنایی با امور موزه داری ندارد.
چطور یك معاون رییس جمهور از حداقل قوانین حوزه اش اطلاع ندارد؟
او بابیان این كه فرد مطرح كننده ی این خبر - انتقال ۶۰۰ هزار شیء تاریخی از موزه ملی ایران- بعنوان رییس وقت سازمان میراث فرهنگی دستِ كم باید مقررات مسئولیت سازمانی خویش را بداند، ادامه می دهد: وی هشت ماه رئیس یك سازمان در حد معاونت ریاست جمهوری بوده و دستِ كم اطلاعات و قوانین جابجایی اموال فرهنگی را نخوانده است. اما در این شرایط كه آثار موزه لوور در تهران است، مصاحبه می كند.
امنیتی كه از كشورمان سلب می كنیم
نوكنده با بیان این كه اكنون موزه ملی ایران با برگزاری موزه لوور در تهران اهمیت و استعدادهای موزه داری خویش را به رخ دنیا كشیده است این صحبت ها مطرح شده اند، ادامه می دهد: با بیان این حرف ها امنیت كشور را زیرسوال برده اند.
مدیر كل موزه ملی ایران توضیح می دهد: زمانی كه می خواهیم آثار نمایشگاهی در سطح بین المللی برگزار نماییم، كشور دعوت شده یك فرم با نام "گزارش تسهیلات" به كشور مبدأ می دهد تا امكانات، تجهیزات و دوربین ها و ابزار خود برای محافظت از آثار تاریخی آن كشور را اعلام نماید تا وضعیتِ حفاظتِ امنیت و موقعیت موزه چطور است؟ این اطلاعات به صورت محرمانه بین موزه ها رد و بدل می گردد و بعد ازدریافت تفاهم نامه و پیش از رد و بدل كردن قراردادِ اشیا، موزه ها موظف به پر كردن و عرضه ی این فرم ها هستند.
نوكنده با اشاره به اتفاقی كه در زمان مبادله تفاهم نامه ها بین موزه ملی یاران و موزه كره جنوبی برای برگزاری نمایشگاه چند ماه گذشته در ایران رخ داده می گوید: زمانی كه مسئولان موزه ی كره ای برای قرارداد نمایشگاه به موزه ملی آمده بودند، به آن ها گفتم در كنار موزه ملی ایران، وزارت امور خارجه قرار گرفته است، حتی میدان مشق را به او نشان دادیم، او از این اتفاق خوشحال بود چون می دانست كه شعاع وزارت امور خارجه مهمترین و حساس ترین مركز امنیتی هر كشور است كه امنیت بسیار بالایی دارد.
او با اشاره به استقرار كیوسك نیروی انتظامی در ابتدای ورودی موزه ملی ایران در كوچه ی «پروفسور رولن» ادامه می دهد: در این شرایط چطور ممكن است ۶۰۰ هزارشیء ظرف یك شب از موزه ملی ایران خالی شود؟ به نظر می رسد مطرح كننده ی این صحبت ها یا با عدد ۶۰۰ آشنا نیست یا هزار را نمی شناسد!
ساماندهی انبارهای موزه ملی ایران در ایستگاه ساماندهی ایران باستان
مدیر كل موزه ملی ایران در ادامه در مورد وضعیت ساماندهی انبارهای موزه ملی ایران، با بیان این كه ساماندهی در انبارهای یك موزه مراحل مختلف دارد، هم توضیح می دهد: ساماندهی در همه ی انبارهای این موزه انجام شده اند. دو فاز اول ساماندهی یكی از انبارهای موزه به آخر رسیده و در فاز سومِ آن مقرر است آثار مخزن موزه ایران باستان، به یك مخزنِ جدید در بخش دوران اسلامی منتقل شود كه زیرساختِ آن كاملا مهیاست و فضا آماده شده است، اكنون هم موزه ملی ایران در حال تولید قفسه های امن و استاندارد برای جابجایی آثار است.
او هدف موزه ملی ایران از انجام این ساماندهی را تبدیل طبقه همكف موزه ایران باستان به فضای موزه ای اعلام می كند و می گوید: طبقه زیرزمین موزه ایران باستان كه محل نگهداری آثار ساماندهی شده بود، اكنون با این جابجایی فضای مورد نیاز در مخزن منفی دو موزه دوران اسلامی درست شده است، خوشبین هستیم تا چند روز دیگراعتبار به این پروژه به صورت كامل تعلق می گیرد و با انجام عملیات ففسه بندی آن، پروژه تكمیل می گردد.
وی تاكید می كند: از آثاری كه باید منتقل شوند عكس، فیلم و لیبل تهیه شده و همگی جعبه ی مشخصی از اطلاعات دارند.
به گفته ی نوكنده؛ بازسازی موزه ی ایران باستاندر دو طبقه بالا و پایین در دستور كارِ امسال موزه ملی ایران است، تابحال مطالعات انجام شده و فاز اول آن هم تائید شده است.
این حرف، حتی ارزش پاسخ دادن ندارد
محمدرضا كارگر، مدیر اداره كل موزه ها و اموال منقول تاریخی هم در گفت وگو با ایسنا می گوید: معتقدم چنین صحبت هایی حتی ارزش پاسخ دادن هم نیست. گوینده مطلب در مورد صحبت هایش حتی دلیل و مدركی ارائه نداده است.
او كه در فاصله سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۶ به مدت ۱۰ سال مدیر كل موزه ملی ایران بوده است، ادامه می دهد: اموالی كه در موزه ها هستند همگی ثبت شده و در اختیار وزارت اقتصاد و دارایی هستند. از جانب دیگر این آثار تحویل هیات امنای اموال موزه است، یك عدد شیء هم به هیچ وجه از موزه ملی ایران كم نشده است.
وی با بیان این كه آثار منتقل شده به موزه های دیگر را نمی توان جزو آثار گم شده محسوب كرد، تاكید می كند: همه ی آثار موزه های شناسنامه دار هستند، بطور قطع مدیر كل موزه ملی ایران، صورت جلسه ی همه آثار منتقل شده به موزه های دیگر را دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب