سمنان دیدنی است
مسجدی كهنسال با ستون هایی به شیوه كاخ های ساسانی
به گزارش سفرگو سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان از مسجد تاریخانه دامغان بعنوان یكی از زیباترین و منحصربه فردترین مساجد این استان نام برد و اظهار داشت: تاریخانه یكی قدیمی ترین بناهای مذهبی و از نخستین مساجد ایران است.
مهدی جمال در گفتگو با خبرنگار ایسنا اظهار نمود: ساخت این بنای مهم اسلامی به قرن دوم برمی گردد و از این رو در زمره چند مسجد نخست ایران قرار می گیرد.
وی با اشاره به تاریخ ساخت این بنا اشاره كرد: تاریخ ساخت مسجد تاریخانه بین سال های 130 تا 170 هجری قمری بوده است.
این مدیر اجرایی با اشاره به اهمیت تاریخانه بعنوان نمونه ای كامل از مساجد قرون اولیه اسلامی افزود: تنها مسجدی در ایران كه بنای آن به پیش از تاریخانه دامغان برمی گردد مسجد فهرج یزد است كه ساخت آنرا منتسب به قرن اول هجری می دانند.
وی با اشاره به وجود شواهدی در مورد قدمت بیشتر این بنا اظهار داشت: این مسجد بر روی بنایی كه ساخت آن به پیش از اسلام برمی گشته ساخته شده و از این منظر هم اهمیت ویژه ای دارد.
سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان در پاسخ به پرسش ایسنا در مورد اهمیت خاص این بنای تاریخی اظهار داشت: جدا از این كه این مسجد قدیمی ترین یا یكی از قدیمی ترین مساجد كشور است اهمیت خاص دیگر آن در این است كه تاریخانه یكی از نخستین مساجدی است كه در ساخت آن مناره هم وجود داشته است.
وی افزود: در واقع منار بعنوان یكی از عناصر تشكیل دهنده مساجد در قرن اولیه اسلامی معمول می شود و تاریخانه هم یكی از نخستین نمونه های مساجد با مناره در ایران است.
وی با بیان این كه ارتفاع كنونی مناره تاریخانه 26 متر است افزود: برای دسترسی به بالا در این مناره بلند و زیبا 86 پله تعبیه شده است.
جمال با بیان این كه مناره سال ها پس از ساخت مسجد به آن افزوده شده افزود: مناره مسجد تاریخانه كه دارای تزیینات زیبایی است در سال 420 هجری به مجموعه اضافه شده است.
جمال مصالح به كار رفته در این مسجد كهنسال را خشت و آجر برشمرد و اضافه كرد: در این بنا از آجر در ساخت قوس ها و ستون ها و از خشت برای ساخت دیگر بخش ها استفاده شده است. ضمن این كه در قوس های مسجد از چوب برای استقامت بخشی بنا و از گچ برای اندود سطوح مختلف بهره گرفته شده است.
وی با اشاره به برخی جذابیت های بصری در این بنا اشاره كرد: وجود یك تالار ستون دار از دیگر بخش های زیبا و چشم نواز در این بنای كهنسال استان سمنان و شهر تاریخی دامغان است.
سرپرست میراث فرهنگی استان افزود: تالار ستون دار آن، دارای هفت ناو طولی در جهت قبله و سه ناو عرضی است، به نحوی كه ناو وسطی كه شامل محراب و منبر است، عریض تر از ناوهای طرفین خود است كه مبین مراحل اولیه شكل گیری ایوان در مساجد شبستانی ایران است.
وی با بیان این كه یك حیاط در سمت قبله این مسجد واقع شده افزود: در سه سوی دیگر این بنا یك مجموعه ای از رواق ها بنا شده كه چشم انداز زیبایی به مسجد داده است.
سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان از مسجد تاریخانه دامغان بعنوان یك بنای مهم تاریخی در سطح ملی نام برد و اظهار داشت: این بنا یكی از قدیمی ترین بناهای ثبت شده استان است.
وی با بیان این كه مسجد تاریخانه در سال 1310 هجری شمسی در لیست آثار ملی كشور ثبت شده اشاره كرد: این مسجد زیبا در بیشتر از 1200سال گذشته بارها مرمت و بازسازی شده و هم چنان یكی از بناهای پربازدید و زیبای استان است.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، در مورد وجه تسمیه نام این مسجد و واژه تاریخانه گفته شده كه این نام تلفیقی از تركی "تاری" به معنای خدا و واژه پارسی خانه است و اصطلاحا معنای آن "خانه خدا"ست كه نامی مرسوم برای مساجد در فرهنگ اسلامی است.
« گدار» عتیقه شناس معروف درباره مسجد تاریخانه نوشته است: این مسجد «نمونه ای از بناهایی كه مقدم بر دوره سلجوقیان است می توانیم ارئه دهیم، یعنی مقدم بر دوره ای كه نمونه اصلی مساجد ایران در آن تشكیل یافته است. دو نمونه از میان آنها مسجد جامع نائین و تاریخانه دامغان است» تاریخانه به مفهوم خانه خداست و آنرا مسجد چهل ستون هم می نامند و این رقم اغلب در ایران نماینده آن نیست كه حتماً چهل ستون داشته باشد بلكه به مفهوم ستون های مختلف است، نقشه این بنا نقــشه مساجد صدر اسلام است كه از هر عنصر خارجی عاری است.
قوس های بالای ستون ها با فرم بیضی از آجر ساخته و در بالا به آرامی شكسته شده اند. برای حفظ تعادل و اتصال محكم قوس ها به ستون و دیوار از قطعات چوب استفاده شده است. دهانه طاقی كه در مركز رواق سمت قبله قرار می رفته، از دهانه های دیگر عریض تر و بلندتر ساخته شده است. به این ترتیب، علاوه بر سنت معماری دوره ساسانی، به مركز و جایی كه محراب و منبر در آن قرار دارد، اهمیت خاصی داده شده است.
تاریخانه دارای ستون های مدور متعددی است و از این رو از آن بعنوان مسجد چهل ستون هم نام برده شده، به قول كارشناسان، آجرچینی ستون ها به پیروی از آجر چینی دوره اشكانی و ساسانی افقی و عمودی روی هم چیده شده است. ضمن این كه این ستون ها كاملا قابل مقایسه با ستون هایی است كه در تپه حصار دامغان، از یك كاخ ساسانی خاكبرداری شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب